13. Ngày hội phái đẹp. 14. Cho một nửa yêu thương. 15. Mùa yêu thương những bóng hồng quanh ta. 16. Phụ nữ là hiện thân của sức mạnh. 17. Là phụ nữ, hãy xinh đẹp và tự tin! 18. Ngày để phái đẹp được nuông chiều. 19. Những người phụ nữ lay động chúng ta. 20. Chương 6. Chương 6: Mặt sau cái bìa lịch đã kín chữ rồi! Mỗi lần đau tủi, căm hờn tôi đều biên vào mặt bìa vài dòng thật nhỏ, viết bằng một thứ chữ riêng chỉ mình tôi đọc hiểu thôi, tóm tắt ngày tháng và những sự việc, những nỗi niềm, những ý nghĩ của tôi Đặc sắc hồi ký "Những ngày thơ ấu" Nguyên Hồng MỞ ĐẦU I.Lý chọn đề tài Nguyên Hồng nhà văn lớn văn học Việt Nam Ông sinh lớn lên hoàn cảnh khó khăn nên điều kiện học lên cao Ông sống gắn bó với lớp người khổ Văn Nguyên Hồng thấm đẫm thở sống, gần gũi Chương 4: Những người bạn từ thuở ấu thơ lại gặp nhau. Tôi chậm rãi đi xuống lầu. Trên bãi cỏ xanh ngắt, Chung Tuấn Hải đút tay vào túi quần, đầu hơi cúi, đang chầm chậm đi theo một đường thẳng trong trí tưởng tượng. Tôi khẽ giẫm lên bãi cỏ, thật nhẹ nhàng Chương 13. Chương trước Chương tiếp. Tôi lại đến ở với ông tôi. -Sao thế, thằng tướng cướp? -Ông tôi kêu lên và đập tay xuống bàn khi thấy tôi. -Bây giờ tao không nuôi mày nữa, mặc cho bà mày nuôi! - Được, tôi sẽ nuôi, -bà tôi nói, -Ông tưởng việc đó khó lắm đấy! Vay Tiền Online Chuyển Khoản Ngay. “Những ngày thơ ấu” là thiên hồi ký của Nguyên Hồng, với tất thảy sự phức tạp và bi kịch ở cái tuổi đáng ra phải được nâng niu trong tổ ấm gia đình, đồng thời tác giả thổi làn gió phiêu lưu và chút tình lãng mạng khiến cuốn tự truyện bớt đi đôi phần ảm đạm cũng như tăng thêm vài phần tươi mới. Ban đầu, tác phẩm được đăng nhiều kỳ trên tờ Ngày Nay, từ số 133 22/10/1938 đến số 140 10/12/1938. Gần hai năm sau, Nhà xuất bản Đời Nay phát hành ấn bản “Những ngày thơ ấu” gồm truyện cùng tên và bốn truyện ngắn khác. Tác phẩm gồm 9 chương Tiếng kèn, Chúa thương xót chúng tôi, Trụy lạc, Trong lòng người mẹ, Đêm Noel, Trong đêm đông, Đồng xu cái, Sa ngã, Một bước ngắn. Trích đoạn “Trong lòng mẹ” thuộc chương IV được đưa vào giảng dạy ở sách giáo khoa Ngữ văn lớp 8, tập 1. Đọc thêm review Việt Nam danh tác Sợi Tóc – Ranh giới mong manh của lương tri. Nằm Vạ – Nhẩn nha kể chuyện người dân quê mình… Lạnh lùng – Khát vọng đặt nhân đạo lên trên luân thường! Đoạn tuyệt – Nỗ lực tái thiết xã hội. “Kính tặng mẹ tôi” là lời đề từ mà nhà văn Nguyên Hồng trân trọng đặt ngay đầu tác phẩm, biểu thị một sự thật hiển nhiên rằng “Những ngày thơ ấu” mang tình yêu cùng niềm kính trọng của một người con hướng về mẹ mình. Hồng và em Quế là kết quả của một cuộc hôn nhân không tình yêu. “Thầy tôi làm cai ngục. Mẹ tôi con nhà buôn bán.” Họ lấy nhau không phải vì quen biết nhau rồi yêu thương nhau. Chỉ vì một bên hiếm hoi muộn cháu và giàu có, một bên sợ nguy hiểm giữ con gái đẹp đến thì ở trong nhà. Đến lúc về chung một nhà, tính tình khác nhau lại không cố gắng hiểu nhau, gần như là khinh miệt nhau… Sau khi người cha nghiện ngập chết vì ho lao, người mẹ sớm đi bước nữa, để lại hai đứa trẻ bơ vơ, bị hắt hủi, sống tủi nhục trong sự ghẻ lạnh và cay nghiệt của họ hàng nhà nội. Hồng lang thang mưu sinh nhờ biệt tài đánh đáo, tự nuôi bản thân bằng đồng tiền kiếm được. Trên các vỉa hè đường phố, Hồng thường xuyên chung đụng với đủ mọi hạng người, mà phần nhiều là tụi trẻ lêu lổng mất dạy, rồi bị nhiễm cái chất du đãng ấy, và nhỡ mồm nên gặp họa ở trường học. Những cuộc phiêu lưu hè phố và chút lãng mạn liên quan đến gương mặt xinh tươi của cô bé Thu, đã đôi chút làm dịu bớt quãng đời côi cút, tủi nhục của Hồng. Nhưng chỉ có mẹ, chỉ được gặp mẹ mới khiến Hồng sống như một đứa trẻ, muốn òa khóc để được ôm hôn, cưng nựng. Mẹ là điểm tựa, mẹ là suối nguồn yêu thương trong suốt những tháng năm thơ dại của cậu bé Hồng, dẫu rằng có quãng thời gian xa cách, có những lời đàm tiếu không ngừng xung quanh, nhưng Hồng vẫn luôn thấu hiểu và yêu mẹ nhiều hơn. Ảnh for_anie Lên án lề thói khắc nghiệt của xã hội cũ. Từ thuở lên bảy, lên tám, ở cái tuổi hay tò mò và ghi nhớ rất lâu, Hồng đã nhận ra sự lạnh nhạt trong tình cảm của cha mẹ, hai con người đã lấy nhau vì lề thói cũ và gắng gượng ăn nằm với nhau để lấy con nối dõi cho dòng họ. Nguyên Hồng đã nhiều lần lên tiếng thay cho người mẹ xinh đẹp nhưng bất hạnh của mình, lên tiếng chống lại những tối tăm oan trái từ lễ giáo phong kiến đã đè nén lên thân phận của phụ nữ trong xã hội cũ. Chứng kiến cuộc đời mẹ, lúc còn trẻ sống nhẫn nhục bên người chồng chẳng có tình cảm, sống thầm lặng như cái bóng ngắn của bức tường dày, đến khi chồng chết phải tha phương cầu thực, chịu mọi sự khinh bỉ “Phong tục và lễ nghi cổ hủ của nước Việt Nam đã bắt một người mẹ coi sự sinh nở khi chưa đoạn tang chồng cũ ghê tởm hơn là những sự gian ác xấu xa hơn hết… Và các thành kiến nô lệ gông cùm từ ngàn xưa truyền lại đã nâng một đứa con trai chưa đầy mười bốn tuổi lên một địa vị cao trọng để mẹ nó phải khuất phục, tín ngưỡng và cầu khẩn!” Đề tài chống lễ giáo phong kiến đã được nhiều nhà văn đưa vào trang sách, nhưng đa phần là viết về tình yêu đôi lứa. Thiên hồi ký của Nguyên Hồng giãi bày một tâm hồn trong sáng nhất, làm bật lên tình mẫu tử cao đẹp nhất, và đồng thời phơi bày sự cay nghiệt của lề thói trong xã hội cũ đã dồn người phụ nữ vào bước đường cùng. Một phong cách hiện thực đậm màu sắc trữ tình lãng mạn. “Tôi chỉ thấy trong những kỷ niệm cũ đau đớn ấy, sự rung động cực điểm của một linh hồn trẻ dại, lạc loài trong những lề lối khắc nghiệt của một gia đình sắp tàn.” – Thạch Lam. Lời nhận xét có vẻ, mang một chút gì đó gọi là ưu ái với người bạn văn của mình. Thạch Lam quen biết và yêu mến Nguyên Hồng từ sau khi “Những ngày thơ ấu” được giới thiệu trên báo Ngày Nay. Về sau, thỉnh thoảng Nguyên Hồng cũng dành lời đề từ trong tác phẩm mới của mình để viết tặng Thạch Lam. Chênh nhau 8 tuổi, Thạch Lam là một trong những cây bút chủ đạo của Tự lực văn đoàn, trong khi Nguyên Hồng đi theo xu hướng hiện thực và sau này trở thành một nhà văn hiện thực phê phán tiêu biểu, nhưng hai tâm hồn văn chương ấy đã giao nhau khi đi tìm vẻ đẹp từ những điều bình dị, rồi gặp nhau ở cảm hứng nhân đạo chủ nghĩa, với lối viết đi sau vào cảm giác và phân tích tâm lý tinh tế. Văn phong của Nguyên Hồng không những tinh tế mà còn có sức lan tỏa sự rung cảm và làm thức dậy giác quan của người đọc. Đó là cảm giác của một cậu bé sau bao tháng ngày tủi hổ, cô đơn, đằng đẵng xa cách lại được lăn vào lòng mẹ “Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một thứ hơi êm dịu vô cùng.” Độc giả dường như cũng được thể nghiệm thứ cảm giác ấy, thứ cảm giác ấm áp mơn man khắp da thịt… Nguyên Hồng của tuổi hai mươi làm sống dậy những ngày thơ ấu của chính bản thân, không chỉ đơn thuần là kể lại những kỷ niệm và sự kiện đã qua, mà bằng cách lắng nghe những âm vang sâu lắng của tâm hồn đồng thời ghi nhận những xúc cảm tinh tế từ bên trong, thì mới viết ra được một thiên hồi ký dễ dàng chạm vào điểm yếu mềm nhất trong tâm khảm người đọc đến thế. Đó chính là màu sắc trữ tình lãng mạn trong trang văn hiện thực đậm chất Nguyên Hồng. Hiểu thêm về Nguyên Hồng 1918 – 1982. Ngoài vai trò được biết đến nhiều nhất là một nhà văn, Nguyên Hồng còn là một nhà thơ và là một chiến sĩ cách mạng Việt Nam. “Mê Kông quặn đẻ Chín nhánh sông vàng Nông dân Nam Bộ gối đất nằm sương Mồ hôi vã bãi lau thành đồng lúa Thành những tên đọc lên nước mắt đều muốn ứa…” Trích bài thơ “Cửu Long Giang ta ơi” – Nguyên Hồng Chân dung nhà văn Nguyên Hồng Nguyên Hồng tên đầy đủ là Nguyễn Nguyên Hồng, sinh ngày 05/11/1918 tại phố Hàng Cau, thành phố Nam Định. Cha mất sớm, nhà lại nghèo, cậu buộc phải nghỉ học giữa chừng, năm 1935 theo mẹ ra Hải Phòng lần hồi mưu sinh nơi xóm Cấm, xóm chùa Đông Khê. Dẫu tuổi thơ cơ cực, Nguyên Hồng vẫn luôn giữ được niềm đam mê với sách từ bé, cậu đọc khá nhiều và tích lũy được không ít cho sự nghiệp cầm bút về sau. Từ cuộc sống đọa đày lam lũ, chân ướt chân ráo bước vào làng văn năm 1936 với truyện ngắn “Linh Hồn” được đăng trên Tiểu thuyết thứ bảy, Nguyên Hồng vươn lên mạnh mẽ như một cây non căng tràn nhựa sống, khát khao vươn tán lá đón ánh nắng mặt trời, để rồi lần đầu tiên ghi dấu tên tuổi của mình trên văn đàn Việt Nam với tác phẩm “Bỉ vỏ” năm 1937. Có thể nói rằng, bằng tài năng và nỗ lực không ngừng, Nguyên Hồng đã xây dựng cho mình một chỗ đứng vững chắc và một vị trí quan trọng trong dòng văn học hiện thực phê phán giai đoạn 1930 – 1945 nói riêng và trong nền văn học thế kỷ XX nói chung. Ông cũng là hội viên sáng lập Hội nhà văn Việt Nam năm 1957. Trong đời sống chính trị, Nguyên Hồng từng tham gia phong trào Mặt trận Dân chủ 1936 – 1939 ở Hải Phòng. Cũng từng tù tội vì theo cộng sản, ông lại tiếp tục tham gia Hội Văn hóa Cứu quốc bí mật cùng với Nam Cao, Tô Hoài, Nguyễn Huy Tưởng vào năm 1943. Nguyên Hồng là Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Năm 1996, nhà văn Nguyên Hồng được Nhà nước truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật. Link mua sách Lazada Nếu bạn thấy bài viết này hay, xin ủng hộ team bằng cách dành thêm một giây để click vào quảng cáo. Chỉ 1s thôi, nhưng là cách tuyệt vời để duy trì blog mãi mãi Add bookmark Ảnh bìa Tác giả Nguyên Hồng Thể loại Tình trạng Hoàn thành Lượt đọc 4,849 Cập nhật 07/09/2021 Những ngày thơ ấu là một tập hồi ký viết về tuổi thơ cay đắng khắc nghiệt của chính tác giả, nhà văn Nguyên Hồng. Hồi ký được đăng trên báo năm 1938, xuất bản thành sách vào năm 1940. Tác phẩm gồm 9 chương với tên gọi tiếng kèn, chúa thương xót tôi, trụy lạc, trong lòng mẹ, đêm nô-en, trong đêm đông, đồng xu cái, sa ngã, một bước ngắn. Advertisement Ngày đăng 23/12/2019, 1102 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC - - TRẦN THỊ HÀ KÍ ỨC TUỔI THƠ TRONG HỒI KÍ NHỮNG NGÀY THƠ ẤU CỦA NGUN HỒNG KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành Văn học thiếu nhi Người hướng dẫn khoa học ThS ĐỖ THỊ HUYỀN TRANG HÀ NỘI, 2018 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI KHOA GIÁO DỤC TIỂU HỌC - - TRẦN THỊ HÀ KÍ ỨC TUỔI THƠ TRONG HỒI KÍ NHỮNG NGÀY THƠ ẤU CỦA NGUYÊN HỒNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành Văn học thiếu nhi Người hướng dẫn khoa học ThS ĐỖ THỊ HUYỀN TRANG HÀ NỘI, 2018 LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo khoa Giáo dục Tiểu học trường Đại học Sư phạm Hà Nội tạo điều kiện cho tơi hồn thành khóa luận tốt nghiệp Đặc biệt xin chân thành cảm ơn cô Đỗ Thị Huyền Trang - người tận tình hướng dẫn, bảo tơi q trình thực khóa luận tốt nghiệp Với điều kiện thời gian nghiên cứu vốn kiến thức hạn chế, chắn đề tài khơng tránh khỏi thiếu sót Tơi mong nhận đóng góp ý kiến q thầy bạn để khóa luận tơi hồn thiện Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Sinh viên Trần Thị Hà LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan khóa luận tốt nghiệp với đề tài “Kí ức tuổi thơ hồi kí Những ngày thơ ấu Ngun Hồng” cơng trình nghiên cứu riêng tơi hướng dẫn cô giáo Ths Đỗ Thị Huyền Trang Đề tài chưa cơng bố hình thức Tôi xin chịu trách nhiệm cam đoan Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Sinh viên Trần Thị Hà MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Lịch sử vấn đề Mục đích nghiên cứu 4 Đối tượng phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu Bố cục khóa luận NỘI DUNG Chương NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG Tác giả Nguyên Hồng Con người đời Sự nghiệp sáng tác Khái quát thể loại hồi kí văn học đại Việt Nam 10 Hồi kí Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng 15 Chương 19 NHỮNG NGÀY THƠ ẤU – CUỐN HỒI KÍ VỀ TUỔI THƠ 19 Bối cảnh xã hội với tuổi thơ Nguyên Hồng 19 “Tơi có tuổi thơ khơng hạnh phúc” Tuổi thơ với thành viên gia đình 21 Kí ức gia đình ngày êm ấm 21 Kí ức mẹ 24 Kí ức cha 27 Kí ức bà 32 Kí ức với người họ hàng 35 Tuổi thơ với trò đánh đáo, với bạn bè mái trường 36 Tuổi thơ với trò chơi đánh đáo 36 Tuổi thơ với người bạn 39 Tuổi thơ với mái trường 41 Tuổi thơ với nỗi ám ảnh khôn nguôi 42 KẾT LUẬN 46 TÀI LIỆU THAM KHẢO 48 MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Hầu người dành tuổi thơ để ước mau chóng lớn lên lại dành quãng thời gian trưởng thành để mong bé lại Như Karl Ove knausgard nói “Mỗi lần nhìn lại thời thơ ấu tự do, thứ vĩnh viễn đi, chôn vùi tất cảm xúc sung sướng hay hạnh phúc mãnh liệt nhất, nghĩ trẻ thực lúc cảm nhận ý nghĩa sống, - người lớn, nô lệ phụ thuộc, hoài niệm thời qua mà thơi Mục đích sống người, có lẽ có vậy” Và người mua vé tuổi thơ qua trang truyện ngắn, tiểu thuyết, hồi kí,… Có lẽ mà kí ức tuổi thơ trở thành đề tài nhiều nhà văn khai thác nghiệp văn chương Nguyên Hồng bút thực xuất sắc văn học Việt Nam thời kì 1930 - 1945 Nhiều nhà nghiên cứu nói ơng với trân trọng “Nhà văn chủ nghĩa nhân đạo thống thiết”[15, 428], “Nhà văn người khổ”[15, 450], “Nguyên Hồng quằn bút, cạn máu tầng lớp cần lao”[18, 5] Ngay từ nhỏ sống ông gắn liền với người lao động cực, người phu xe, thợ nề, người bán hàng rong, đứa trẻ đầu đường xó chợ,… Tuổi thơ ơng tuổi thơ thiếu tình thương, tuổi thơ cực nhọc, vào đời sớm, đói khát, mệt mỏi, trưởng thành cách ngây ngô thiếu dẫn dắt gia đình, thầy tuổi thơ mang nét hồn nhiên, trẻo, ngào thời thơ ấu mà người ta muốn quay trở Những ngày thơ ấu hồi kí đầu tay Nguyên Hồng kể lại tuổi thơ Tác phẩm viết thật, chân thành tuổi thơ khắc nghiệt không phần lãng mạn tác giả Ở hồi kí người đọc không nhận thấy “gia công nghệ thuật” mà kết dệt với “rung động cực điểm linh hồn trẻ dại lạc loài với lề lối khắc nghiệt gia đình tàn” Thạch Lam Là giáo viên Tiểu học tương lai, muốn trau dồi nhiều kiến thức văn học lĩnh vực khác để làm giàu thêm tri thức thân, để phục vụ công tác giảng dạy sau Đồng thời mang tác phẩm Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng đến gần với học sinh thơng qua hoạt động ngoại khóa nhằm giúp học sinh tăng thêm khả cảm thụ văn học đồng thời giáo dục đạo đức cho học sinh Bên cạnh đó, trang bị cho thân kinh nghiệm bước đầu nghiên cứu khoa học, người viết lựa chọn đề tài “Ký ức tuổi thơ hồi kí Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng” Lịch sử vấn đề Nguyên Hồng nhà văn lớn trào lưu văn học thực phê phán 1930 - 1945 nói riêng văn học đại Việt Nam nói chung Các nhà nghiên cứu tìm hiểu ông tác phẩm ông nhiều góc độ đời, giới quan, nội dung sáng tác, phong cách sáng tác, phong cách nghệ thuật,… - Vũ Ngọc Phan Nhà văn đại quyển 4, 1942, có viết Tác phẩm Nguyên Hồng trước cách mạng tháng có đề cập đến tác phẩm nhà văn trước cách mạng tháng có hồi kí Những ngày thơ ấu Ơng đánh giá “Lối tự truyện Anh, Mỹ, Nga thịnh hành, nước Việt Nam ta, viết cho can đảm lắm”; “Đọc tự truyện Ngun Hồng, tơi tưởng có mắt sách nhà văn Anh hay nhà văn Nga”.[19, 273] - Nguyễn Đăng Hiệp Đặc sắc hồi kí Ngun Hồng nhận định “Tồn trang sách thứ trữ tình thể văn xuôi, tạo thành chân dung tự họa” [11, 318] - Phan Diễm Phương Từ điển tác phẩm văn xuôi Việt Nam nhận xét “Thiên hồi kí Những ngày thơ ấu làm nên mặt xã hội thị dân tiểu tư sản lạnh lùng tàn ác Trong xã hội đó, tình cảm người , kể tình cảm ruột thịt, bị đồng tiền thói nhỏ nhen độc ác làm cho khô héo, lụi tàn Tác phẩm hấp dẫn người đọc lối viết giản dị, chân thực lòng yêu thương tha thiết, chân thành Những ngày thơ ấu tác phẩm tiêu biểu Nguyên Hồng trước cách mạng.” [1, 593] - Nguyễn Hoành Khung Từ điển văn học mới “Những ngày thơ ấu thể rõ nét phong cách nghệ thuật Nguyên Hồng Một trái tim yêu thương tha thiết, chân thành, “rung động cực điểm linh hồn trẻ dại” Thạch Lam, bút pháp chân thực giản dị mà thắm đượm trữ tình Về nhiều mặt, ngòi bút Nguyên Hồng Những ngày thơ ấu tỏ già dặn Bỉ vỏ tác giả” [7, 1292] - Phạm Thị Loan, Thế giới nghệ thuật hồi kí Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Khóa luận tốt nghiệp “Những ngày thơ ấu có lẽ hồi kí xúc động nhất, chân thành sáng đời viết văn Nguyên Hồng Nó ngân vang mạnh mẽ, thu hút tình cảm người đọc khiến cho người ta khơng thể dửng dưng, lạnh nhạt trước chân thành, thắm thiết đến vậy.” [12] - Lê Thị Lệ Thủy, Hồi kí văn học của nhà văn Việt Nam đại nhìn từ góc độ thể loại Luận án tiến sĩ văn học nhận xét “Trong di sản văn học Nguyên Hồng có tác phẩm không đồ sộ quy mô lại khắc sâu vào tâm trí người đọc ấn tượng niềm xúc động Cuốn truyện tự thuật Những ngày thơ ấu tác phẩm tiêu biểu cho khuynh hướng sáng tạo mà người xưa bảo “quý hồ tinh bất đa”.” [23] Qua khảo sát nhận thấy tác phẩm truyện ngắn Nguyên Hồng nghiên cứu, tìm hiểu cặn kẽ nhiên hồi kí ơng chưa xem xét, tìm hiểu cách có hệ thống Nếu có mang tính chất thống qua, lẻ tẻ Song lại gợi ý bước đầu cho tiếp cận đề tài Vì vậy, từ gợi ý quý báu người trước, tơi tìm hiểu đề tài Kí ức tuổi thơ hồi kí Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Mục đích nghiên cứu - Tìm hiểu kí ức, kỉ niệm thời ấu thơ nhà văn qua tác phẩm Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Đối tượng phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu kí ức tuổi thơ Nguyên Hồng hồi kí Những ngày thơ ấu - Phạm vi nghiên cứu Tư liệu Nguyên Hồng, tái 2015, Những ngày thơ ấu, Nxb Văn học Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp khảo sát - Phương pháp phân tích - Phương pháp thống kê, khảo sát Bố cục khóa luận Ngồi phần Mở đầu, Kết luận Tài liệu tham khảo, nội dung khóa luận triển khai gồm có chương Chương Những vấn đề chung Chương Những ngày thơ ấu - hồi kí tuổi thơ NỘI DUNG Chương NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG Tác giả Nguyên Hồng Con người đời Nguyên Hồng tên khai sinh Nguyễn Nguyên Hồng, sinh ngày 5/11/1918 phố Hàng Cau, thành phố Nam Định, ngày 2/5/1982 ấp Cầu Đen, huyện Yên Thế, Bắc Giang Ông sinh lớn lên gia đình thời kì sa sút, sống ngày tháng đói khổ, tủi nhục chịu biết dằn vặt, đày đọa tối tăm xã hội cũ Mười hai tuổi, bố ho lao chết, mẹ bước ruồng bỏ, hắt hủi gia đình chồng Nguyên Hồng thiếu tình thương mẹ sống nhờ vào cô chịu rẻ rúng khinh miệt họ hàng Cảnh ngộ ném Nguyên Hồng vào môi trường người khổ xã hội cũ Lúc với cơ, với lòng thương người không chịu cảnh áp bức, thấy ông dượng ngược đãi, đánh đập bà cô, Nguyên Hồng cầm dao đâm ông bị bắt cải tạo đến năm 16 tuổi tha Hai mẹ rời quê tới sinh sống xóm nghèo Hải Phòng xóm Cấm Tại đây, sống ông gắn liền với tầng lớp người dân bần thuộc tầng đáy lớp dân thành thị Tại đây, Nguyên Hồng gặp Thế Lữ - thi nhân mà ông khao khát gặp mặt, xác định hướng đi, viết văn, ông viết miệt mài, không ngừng nghỉ Với 40 năm cầm bút, Nguyên Hồng để lại cho văn học nước nhà hàng vạn trang sách, với số lượng gần 40 tác phẩm, có đủ thể loại tiểu thuyết, truyện ngắn, bút kí, thơ, kịch,…trong nhiều tác phẩm có giá trị lâu dài cho văn học dân tộc Bỉ vỏ, Cửa biển, Một tuổi thơ văn, tập hồi kí Những ngày thơ ấu,… Khác với nhiều bút thời, từ tác phẩm đầu tay, Nguyên Hồng chọn cho đường chủ nghĩa nhân đạo, hướng Kí ức với người họ hàng Những người họ hàng mảng tối kí ức Nguyên Hồng Xuất từ chương đầu cậu bé Hồng tìm câu trả lời em Quế Chính người “gieo ý nghĩ vẩn vơ, ngờ vực” vào tâm trí Hồng Những người Hồng lại xuất gia đình Hồng gặp khó khăn, phải bán nhà gạch hai tầng phố Hàng Cau Hai người đến khơng phải để giúp đỡ mà để đòi hỏi chia chác thân người có ăn, để Những người họ hàng thức bước vào sống Hồng, thức đày đọa tuổi thơ kinh miệt, cay độc bố Hồng mất, mẹ Hồng bỏ để lại hai anh em với bà nội Những người cô xuất kí ức Hồng với lời nói mỉa mai, châm biếm mẹ Hồng nhằm gieo rắc vào đầu cậu “những hồi nghi” để “khinh miệt ruồng rẫy mẹ” ý định chưa thành công Hồng căm ghét người cô mình, kẻ tham lam, độc ác, kẻ đánh đập, đối xử bất công tàn nhẫn, đẩy tuổi thơ Hồng đến cao trào đau khổ Sự đau tủi, căm hờn chất chứa lồng ngực chịu đựng thêm Hồng phải viết ra, viết thứ chữ mà riêng đọc hiểu “Ngày 12-11-1931 – Cô C chắt nước liễn cháo gà vữa vào bát Cơ gọi ăn Ai thèm ăn? Dù có đói lả! Cơ q đầy tớ mà Ngày 14-11-1931 – Phải nhớ tát câu rủa sả chết “Hồng ơi! Bố mày có chết đi, có mẹ mày dạy mày Cầm mẹ mày đánh đĩ theo giai, bỏ mày lổng có chúng tao” … Ngày 13-12-1931 – Đây có thèm tranh gia tài với thằng Chẫu đâu mà định đánh chết đây.… ” [9, 50] 35 Nhiều khổ quá, đau đớn q, khơng có để bám víu, chẳng có để nương tựa Hồng lại gọi mẹ, gọi người cha Cậu gọi nhớ, đau, thèm khát yêu thương, gọi để kể lể để cầu xin nữa “Mẹ ơi! Con khổ mẹ ơi! Sao mẹ lâu thế? Mãi khơng ! Người ta đánh dám cướp lại đồ chơi mà người ta giằng lấy Người ta lại chửi con, chửi mẹ Mẹ xa con, mẹ có biết khơng?” “Cậu ơi! Sống khơn chết thiêng cậu có biết cho không? Mà cầu xin cậu lẽ cậu không nhận nhời con? Cậu phù hộ cho lấy hào thơi Con đói cậu ạ! Trời lại mưa rét quá.” “Mẹ ơi! Sao mẹ lâu thế? Mãi chẳng thấy mẹ về?” [9, 51] Đây trang hồi ức chua xót Nguyên Hồng Sự cực, khổ sở, đau đớn bị đẩy lên đến đỉnh điểm Cậu bé Hồng yếu đuối, đói, rét với tâm hồn chằng chịt vết thương, nước mắt, biết cầu xin van lơn Kí ức người cô Hồng cậu lớn hơn, tự chủ tiền bạc chẳng sáng sủa Những người độc ác, cay nghiệt thay vào Nguyên Hồng cứng cáp hơn, biết phản kháng lại đối xử bất cơng thái độ khiêu khích, khinh nhờn Tuổi thơ với trò đánh đáo, với bạn bè mái trường Tuổi thơ với trò chơi đánh đáo Đánh đáo trò chơi dân gian truyền qua nhiều đời Việt Nam Đó trò chơi gắn liền với hệ thời kì bao cấp thiếu thốn Để chơi trò đánh đáo cần có đồng xu đồng để đánh Đồng quan trọng, thắng bại trò chơi chủ yếu dựa vào cách đánh đồng Đồng hay đúc chì, trẻ em thường gom mảnh chì từ khắp nơi, nấu chảy đổ vào trôn bát cơm để làm thành đồng Đồng xu tiền xu thật, loại đồng xu màu xanh xám, kẽm, tương đối dễ vỡ, quyền thuộc địa Pháp ban hành được lưu 36 hành thời Pháp thuộc, tiền điếu đồng thau, nhà Nguyễn ban hành khơng dùng thời Pháp thuộc Có nhiều trò đáo đáo đĩa, đáo ô, đáo lỗ, đáo cọc, đáo bật,… Ở thành Nam số nơi vào thời Pháp thuộc, đánh đáo khơng đơn trò chơi dân gian mà bị biến thể thành trò cờ bạc ăn tiền Nguyên Hồng đứa trẻ say mê đánh đáo dù bị cha mẹ ngăn cấm đánh đáo cược tiền hình thức cờ bạc Lúc đầu, nhà sung túc cậu bé Hồng đánh đáo cho vui, thú tiêu khiển Nhưng sau, Hồng đánh kiếm tiền mua quà, mua thuốc cho cha, để tìm nụ cười mơi nhợt nhạt cha Và đánh đáo nghề, cần câu cơm nuôi sống Nguyên Hồng năm tháng tuổi thơ cực Cậu bé Hồng khơng cảm thấy đau đớn, phiền muội, bế tắc sống khổ cực, chịu đay nghiến bà cô Hồng trở nên cứng cáp, vui vẻ, bình tĩnh đón nhận sống cậu nhận tài phi thường mình, tài đánh đáo Hồng trở thành “một tay “đáo” giỏi đối chọi với trẻ mạt, ranh mãnh mà khơng thua, lại biết cách rủ rê kẻ ngờ nghệch người lớn rửng mỡ bọn trẻ nhỏ nhà giàu để “gẫu” ” [9, 65] Cậu biết hết chiêu trò đánh đáo “cả lỗ”, “dọi tí”, “câu díu” tính tốn tay chơi chun nghiệp để lấy tiền người lớn “Tuy họ dài tay, họ dọi mạnh “cả lỗ” “dọi dí” khơng mềm, khơng trúng vứt tiền Nhất họ lại có nhiều tiền, đánh dù thua hết tiền sòng phẳng, khơng phá bĩnh, khơng “u lò”, trẻ kia” [9, 31, 32] Cậu bé Hồng nhận biệt tài sử dụng tài để kiếm tiền Nguyên Hồng dành hẳn hai chương hồi kí để nói ham mê đánh đáo ảnh hưởng trò đánh đáo đến tuổi thơ nào, chương bảy “Đồng xu cái” chương tám “Sa ngã” Hai trò đáo 37 làm nên “tên tuổi” cậu bé Hồng đáo lỗ đáo bật Đặc biệt trò đáo bật, trò chơi giúp Hồng kiếm nhiều tiền, tìm đồng xu – đồng xu quý báu, thần may mắn Nguyên Hồng Nhờ mà ngày Hồng “kiếm sáu, bảy hào, tích gộp số tiền đánh đáo nhiều giá cục vàng đồng cân với nó” Hồng u giữ gìn đồng xu lắm “Đồng xu không lúc rời khỏi tay Khi tan đáo, cậy hết bùn đất nhét vào khe chữ, rửa xu xong, tơi lau chùi thật khơ, thật bóng, đoạn cho vào hộp sáp mỏng cất túi Cẩn thận hơn, vài ngày lần nhúng vào thuốc đánh bóng lấy mỏng cọ sát hàng giờ”; ngủ, Hồng khơng dám bỏ đồng xu vào túi “sợ văng giường bắt tiêu đi”; có lần đồng xu văng vào bụi gai cậu dành buổi học để tìm, với Hồng “đòn vọt, phạt quỳ, phạt học thứ năm, hay bị đuổi hẳn” không đáng sợ “đồng xu có biến mất”; cậu bé Hồng yêu quý đồng xu “hơn thiên nga hồng hậu giữ gìn thân thể, nhan sắc châu ngọc mình, anh hùng hoàng đế trọng đãi đạo binh cảm tử tinh nhuệ, lập chiến công hiển hách cho vinh quang họ” [9, 68, 69] Đồng xu đồng xu đầy đặn, có cạnh sắc, có bốn chữ nho, có chữ Pháp hình ảnh người phụ nữ in Cùng đồng xu Hồng trẻ chơi đánh đáo mỉa mai gọi “bật câu cơm” cậu không ngại ngùng mà thản nhiên, nghênh ngang đón nhận danh hiệu Hồng nghĩ “đúc đồng xu có hình ảnh tên tuổi để khắp tỉnh kiếm ăn nghề đáo” Thật ý tưởng trẻ ngây ngô đáng yêu bé Hồng Cũng nhờ đồng xu trò đánh đáo mà Hồng “sống thảnh thơi” hơn, “may quần áo, sắm sửa giày mũ, muốn ăn có tiền mua, xem chớp bóng, đá ban khơng thèm ngồi hạng bét” 38 Với Nguyên Hồng quãng thời gian sa ngã dù có ảnh hưởng tốt đẹp hay qi gở quãng tuổi thơ đẹp, mảng sáng hoi bầu trời tuổi thơ đầy u ám, Hồng sống tự với nghị lực khả mình, cậu nghĩ “cần phải sống thế” cậu bé Hồng “đã cực khổ sở tù tội chăm nom thờ người bà già đem hết tình u thương thầy tơi bù đắp cho cô tôi, coi mẹ bêu rếu cho vong hồn thầy dòng dõi tơi” [9, 72] Ngun Hồng nghiện đánh đáo, thứ cờ bạc, thứ cờ bạc cứu sống phần tuổi thơ ông Cậu bé Hồng kiếm tiền từ đánh đáo nhờ Hồng trở nên mạnh mẽ Khơng cậu bé biết uất ức, gọi cha, gọi mẹ gặp khó khăn, bị đối xử bất công, rẻ rúng, khinh mạt mà Hồng dám đối mặt, dám đấu tranh dám đứng lên bảo vệ mẹ trước trói buộc hủ tục tàn nhẫn “Mợ không sợ hết! Mợ đường hồng đưa em về.” Đánh đáo khơng bù đắp thiếu hụt tình thương gia đình phần đỡ lấy tuổi thơ Hồng mặt vật chất, tư tưởng sống Tuổi thơ với người bạn Cũng nhờ trò đánh đáo mà Nguyên Hồng quen nhiều bạn, chúng thuộc tầng lớp hạ lưu, tầng lớp “cặn bã” xã hội, đứa trẻ “cù bất cù bơ”, đứa “đầu đường xó chợ”, đứa trẻ có tuổi thơ đầy rẫy đau khổ bất hạnh Hồng Bọn trẻ “sống nghề nhỏ mọn bán báo, bán xôi chè, bánh kẹo, hoa quả, bán đồ chơi lặt vặt, bế em hay nhặt bóng quần” Chúng sống bê tha, có tiền phung phí, thua bạc khơng tiếc “cảnh đời đầy đọa chúng” phải “có say sưa bê tha an ủi”, “và tính cách tinh nghịch quỷ quái, gian ác kết gia đình trụy lạc người 39 cha cờ bạc, rượu chè, hút xách rạc rài, người mẹ dốt nát đanh đá quá, tàn tật đến kết liễu đời sống để nhẫn nhục đau khổ” [9, 71] Và người bạn gây ảnh hưởng xấu đến Nguyên Hồng “Lúc căm hờn ghen ghét muốn phá tan tranh giành”; “đến trường khơng đánh đáo tơi đá bóng bày trò chơi nguy hiểm”; “Sáng sớm, trưa, chiều, khuya,…no, đói, học thuộc hay khơng, làm chậm trễ hay sai…bà tôi, nhà cửa, thầy giáo, học, thi hàng tháng, điểm đức dục…tôi không nghĩ đến Tất hình ảnh trước mắt tơi, trí tưởng ngồi đường, đám đáo, đám bạc rạp hát, rạp chiếu bóng…” [9, 73] Đám bạn đáo người dạy cho Hồng cách đối mặt với sống, giúp cậu bé Hồng ranh ma hơn, “đời” Không chơi đáo đơn thuần, cậu biết “ăn cánh với đứa gian ngoan, ngạo ngược” để bóc lột, bắt nạn “những đứa khờ khệch” “những đứa mà đời du đãng chưa dạy cho biết mánh khóe ranh mãnh” Nguyên Hồng có người bạn tuổi thơ nghĩa Đó đứa bạn Hồng đến lớp sớm “chúi” vào bóng mát bụi râm bụt hay gốc bàng chờ mở cổng Hồng đám bạn chơi đánh trận giả, hò hét, hơ hốn ầm ĩ bãi chiến trường cát bụi mù Đó người bạn khiến cậu bé Hồng rơi nước mắt nghĩ về, người bạn năm học lớp bốn Trong kí ức người bạn Nguyên Hồng không nhắc đến Thu - người gái bé nhỏ cho Hồng rung động đầu đời tuổi mười ba Thu – tình yêu đầu đời cậu bé Hồng gái có dáng người mảnh dẻ, khuôn mặt dịu hiền với đôi mắt lặng lẽ “những sợi tóc bay xõa tơ” Cơ bé động viên tinh thần cho Hồng ngày tháng tuổi thơ nhọc nhằn, cực “Luôn tháng, lúc cực, cất tiếng khóc tơi nghĩ đến Thu …” hay “ tơi 40 khóc, trước cặp mắt tơi mờ lệ, tà áo nhiễu tây nâu, sóng tóc màu hạt dẻ óng chuốt, đơi mắt ánh trăng bóng vụn vàng bay, lung linh phấp phới.” [9, 60] Tuổi thơ với mái trường Mái trường - hai tiếng thân thương mà cất lên lại khiến người bồi hồi, nao nao lòng nhớ lại kỉ niệm cũ với bạn bè, thầy cô Nguyên Hồng kỉ niệm ông kỉ niệm học sinh ngào bao người khác mà nhớ mái trường nhớ trận đòn roi khơng ngớt, lần bị phạt, bị quỳ, chịu uất ức Dường đời Nguyên Hồng sinh phải chịu uất ức, khơng gia đình mà đến trường học ông phải chịu phỉ nhổ lời lẽ độc ác, xấu xa, thật bất công đứa trẻ khơng làm nên tội lại phải gánh nhận Người thầy, đáng nhẽ phải người bao dung, người hiểu sẵn sàng tha thứ cho lỗi lầm trẻ dại, người mà dẫn dắt chúng đường thành cơng, thầy giáo Hồng lại ông giáo ích kỉ, tàn nhẫn xấu xa Chỉ nghe thấy câu nói “kệ xác mày!” “đứa học trò xưa có tiếng lổng, hư hỏng” thầy “trịnh trọng” bảo người “Các anh ngồi im, nghe đọc “nốt”!” mà ông phạt thật nặng Hồng, không chịu nghe giải thích, chối bỏ đường học hành Nguyên Hồng Sự thực cậu bé Hồng có nghịch đến đâu dám đối thầy nói vậy, nói với người bạn kế bên thơi thầy lại không tin, không tin, lời xin lỗi nói từ đứa “có tiếng lổng” không chấp nhận ích kỉ, bảo thủ, sĩ diện thầy lấn át đức bao dung mà người thầy cần có Hồng quỳ năm hơm liền Hơm đầu, hơm thứ hai Hồng hiên ngang lắm, bất phục ý muốn phản kháng trào lên ghê gớm Đến hôm thứ tư Hồng nhớ lại quãng thời gian xưa cũ, có tuổi học 41 sinh nghĩa, nô đùa, cười sảng khối “Tơi sống lại bao kỉ niệm năm học trước vào mùa hè Chính bãi cỏ, bụi góc trường chứng kiến vui chơi Đặc biệt bày trận lớp chúng tôi, lớp nghịch nhất, bàn bàn hăng hái nhất…” “….hai đám quân cảm tử giáp chiến, đâm chém cành râm bụt, lau, cành xoan tây với tất say sưa ánh nắng gay gắt, cát bụi nồng nực, tính khí quật cường sơi Ba năm qua…những ngày vui náo nhiệt khơng nữa! Tôi lớn lên tuổi.” [9, 83] Và cậu bé Hồng khóc, khóc nhớ thương thời qua, khóc bao uất ức dồn nén suốt năm mà cậu “lớn lên tuổi”, khóc tuổi học trò tươi đẹp đâu Đến ngày thứ năm dường nhục nhã, căm hờn lên đến đỉnh điểm Nước mắt chực rơi Hồng khơng khóc nữa, cố “mở to mắt ra, màng nước đọng mong manh”, Hồng liền “đưa cánh tay áo gạt đi” Dường có lực vơ hình thơi thúc Hồng phải làm điều Khơng thể quỳ thế, sống Và cuối vào mùa hè năm ấy, “cái bàn tay thầy giáo tơi dúi tơi vào góc tường hình phạt khơng nhấc cho tơi lên Tôi vùng dậy, mê man, chạy biến đường…”, tiếng trống lần thứ hai trỗi dậy Hồng phải bỏ học từ Tuổi thơ với nỗi ám ảnh khôn nguôi Những ngày thơ ấu chất chứa nỗi ám ảnh, ấn tượng phai biến thành nỗi sợ cậu bé Nguyên Hồng Đầu tiên nỗi ám ảnh buổi chiều tà Buổi chiều khoảng thời gian làm cho người ta dễ xúc động nhất, dễ buồn, dễ nhớ Chẳng mà ca dao có câu 42 “Chiều chiều đứng ngõ sau Trơng quê mẹ ruột đau chín chiều” Hay “Chiều chiều lại nhớ chiều chiều Nhớ người quân tử khăn điều vắt vai” Buổi chiều đọng lại tâm hồn bé thơ Nguyên hồng buổi chiều mùa đơng với mưa bụi làm tê tái lòng người mẹ trẻ phải chôn vùi khao khát hạnh phúc sống hôn nhân gượng ép “những buổi chiều vàng lặng lẽ, lạnh lẽo mùa đông, buổi chiều mà bụi mưa có thứ tiếng van lơn thầm gió vu vu, lửa lò than rực rỡ vờn lên chân tường ánh hồng lấp lánh hay rủ rê tâm trí người ta vào cõi buồn nhớ, buổi chiều làm tê tái mẹ hết”[9, 6] Bên cạnh buổi chiều mùa đơng làm tê tái lòng mẹ lại có buổi chiều êm ả với tiếng kèn rộn rã, vui tươi làm thay đổi khơng khí ngột ngạt, tù túng, làm thức dậy khao khát hạnh phúc lòng mẹ “Mẹ tơi đứng tươi sáng ấm áp trời hay gió lạnh, mưa bay mái hiên, và, buổi chiều êm ả qua, óc non nớt tơi ghi khơng lầm, khơng sót số định? Nhưng hồn tơi mãi rõ ràng thắm nét hình ảnh mắt mẹ tơi sáng lên nhìn người thổi kèn hai gò má mẹ tơi ửng hồng gặp cặp mắt long lanh người đàn ông chiếu tới…” [9, 13] Buổi chiều khắc lên hình ảnh người mẹ tội nghiệp, vất vả Hồng buổi chiều hè, buổi chiều tan chợ Mẹ chẳng bán hàng Giữa ráng chiều ấy, dáng mẹ “lủi thủi” có nặng nhọc lại, có tội nghiệp, đáng thương, lại có nhạt nhòa nắng Lại buổi chiều mưa gió, lần cha Hồng tra khảo chuyện đánh đáo Hồng, lần mà hồng nhận hành động cha thật khó 43 hiểu cho lớn lên Hồng hiểu nụ cười nhợt nhạt cha là “Cha tơi biết khơng thể sống với hai đứa nhỏ dại thiếu chăm nom, dạy dỗ, sống kéo dài đau khổ với người vợ chết dần cảnh miễn cưỡng tình yêu thương.” [9, 45] Buổi chiều ngào mà Nguyên Hồng có buổi “chiều hơm ấy”, vào ngày giỗ cha Hồng, mẹ Hồng trở ôm cậu vào lòng ngày thơ bé Đêm đơng khoảng thời gian khiến người ta cảm thấy lạnh lẽo cô đơn Nguyễn Du Truyện Kiều viết “Khi tỉnh rượu, lúc canh tàn Giật mình lại thương xót xa” Và mùa đơng hay cụ thể đêm đông nhắc đến nhiều lần hồi kí Những ngày thơ ấu vệt đen khơng thể phai mờ, nỗi ám ảnh kinh hồng hằn lên tâm trí cậu bé Hồng Có hai chương tác giả đặt tên gắn với thời gian đêm mùa đông “Đêm nô-en” “Trong đêm đông” Đêm nô-en, đối lập với xa hoa, khơng khí nhộn nhip đầy màu sắc rách rưới cậu bé Hồng “mặc có quần áo chúc bâu mỏng áo chùng thâm toạc vai, tơi thấy khí lạnh thấm vào da thịt tê buốt, gió đông roi quất nhanh qua mặt, tưởng hai gò má bị lưỡi dao sắc cứa dài” [9, 46] Cậu bé Hồng lạc lõng, hoàn toàn xa lạ giới phù hoa Sự đối lập có sức ám ảnh có sức tố cáo Người ta kính Chúa, kêu gọi lòng nhân lại sẵn sằng đuổi đứa trẻ nghèo khỏi nhà thờ Chúa Đêm đông gắn kiền với lời khinh miệt, tủi hờn, cực vất vả thời thơ ấu, gắn liền với nỗi nhớ mẹ da diết tiếng gọi mẹ 44 xé lòng cậu bé Hồng Đêm đơng đêm rét mướt phải chống chọi với lạnh thấu xương khơng đủ sức chống chọi “tơi thiếp đi” giá lạnh đêm khuya đưa “hồn đến cảnh mộng xa xôi”… Nỗi ám ảnh tuổi thơ Nguyên Hồng đến mưa Cơn mưa bụi buổi chiều vàng lạnh lẽo lần Hồng cảm nhận buốt giá lòng người mẹ trẻ Những mưa phùn liên miên lạnh lẽo đến tê buốt gió lồng lộng Những ngày mưa gió vắng lặng với nỗi nhớ người cha thân yêu cồn cào, quay quắt Mưa lại rơi buổi chiều hôm ấy, cha Hồng hoi gọi tên cậu cách nhẹ nhàng, Hồng khóc lòng căm phẫn tưởng bị số tiền mà khó khăn kiếm chiều mưa điều lóe lên lòng Hồng thấy cha “chỉ ngồi rũ ra” không đánh cậu Những ngày mưa mùa đông lạnh lẽo kí ức Nguyên Hồng “dài với cảnh lặng lẽ vắng vẻ không hết” Mưa Những ngày thơ ấu dầm dề, ẩm ướt, lạnh lùng dai dẳng, mưa nỗi buồn xưa cũ, mưa kí ức khơng qn 45 KẾT LUẬN Tuổi thơ vốn đề tài nhiều tác giả lựa chọn công làm văn chương Viết tuổi thơ viết tháng ngày hạnh phúc nhất, câu chuyện cổ tích bà, trò chơi dân gian bình dị Viết tuổi thơ có nhiều thể loại thơ, truyện ngắn, tiểu thuyết,…Với Nguyên Hồng, ông chọn thể loại hồi kí để ghi lại tuổi thơ Những ngày thơ ấu nhạc tấu lên chân thành, dung dị tác giả làm rung động trái tim hệ bạn đọc Bản nhạc cất lên thổn thức với nhiều nốt trầm, đoạn nhạc mảng kí ức thời ấu thơ đầy gian khó Thứ kí ức người thân gia đình người cha thân yêu, bà nội, họ hàng người mẹ dịu hiền Nguyên Hồng kể cha tơn trọng lòng u mến Kể cha khơng phải để ốn trách châm ngòi cho tuổi thơ đói khổ mà Nguyên Hồng, tuổi hai mươi, nhớ kỉ niệm với cha để thông cảm cho cha – nạn nhân cổ tục hôn nhân thời phong kiến để hiểu người cha Người mẹ nạn nhân chịu nhiều thiệt thòi ép uổng, thành kiến hủ tục lạc hậu Những trang viết mẹ tràn đầy yêu thương xót xa căm phẫn đến cực điểm cổ tục đày đọa mẹ Bà nội người họ hàng người góp phần lớn đẩy tuổi thơ Nguyên Hồng vào đau khổ đến cực Đây dòng hồi kí buồn nhất, lấy bao nước mắt người đọc Thứ hai dòng kí ức trò chơi tuổi thơ, bạn bè mái trường Đây trang hồi kí có vui, có buồn kể lại ảnh hưởng sâu sắc từ trò đánh đáo, từ bạn bè thầy giáo đến ngông cuồng, trưởng thành cậu bé Hồng 46 Hồi kí tuổi thơ Nguyên Hồng trang ôn nghèo kể khổ thời thơ ấu thiếu thốn đến cực điểm vật chất lẫn tinh thần Đâu hồi kí ấy, ta bắt gặp Nguyên Hồng gặm nhấm mảnh u thương vụn vỡ sót lại cách hạnh phúc người ta trưởng thành nhớ tuổi thơ Nguyên Hồng viết Những ngày thơ ấu nhằm lấy tuổi thơ để kể tuổi thơ hệ trẻ lúc giờ, thời Pháp thuộc đói khổ, thiếu thốn, sa ngã Những ngày thơ ấu vạch trần, lên án hủ tục phong kiến đày đọa, cướp hạnh phúc nhiều người phụ nữ có mẹ Ngun Hồng Hồi kí tố cáo âm mưu xấu xa bọn thực dân dùng cồn, thuốc phiện tệ nạn xã hội để đầu độc dân ta Gần 80 năm trôi qua kể từ Những ngày thơ ấu lần đầu in báo Ngày độc giả u thích đón nhận Bởi trang hồi kí viết chân thành tình u thương, tình thương khơng thể kiềm chế Nguyên Hồng Những trang viết không hồi kí mà nhìn rộng lịch sử Hồi kí Những ngày thơ ấu sống lòng người yêu văn học 47 TÀI LIỆU THAM KHẢO Vũ Tuấn Anh – Bích Thu, 2001, Từ điển tác phẩm văn xuôi Việt Nam, Nxb Văn học Phan Cự Đệ, 1983, Tuyển tập Nguyên Hồng, Nxb Văn học Hà Minh Đức chủ biên, 2001, Lý luận văn học, Nxb Giáo dục Hà Minh Đức, 2003, Hữu Nhuận, Nguyên Hồng tác gia tác phẩm, Nxb Giáo dục Hà Minh Đức, 2007, Tơ Hồi đời văn tác phẩm, Nxb Văn học, Hà Nội Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi, 1999, Từ điển thuật ngữ văn học, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội Đỗ Đức Hiểu, Nguyễn Huệ Chi, Phùng Văn Tửu, Trần Hữu Tá, 2004, Từ điển văn học mới, Nxb Thế Giới Tơ Hồi, 02/ 2014, Cát bụi chân ai, Nxb Hội nhà văn Nguyên Hồng, Tái 2015, Những ngày thơ ấu, Nxb Văn học 10 Tố Hữu, 2002, Nhớ lại thời, Nxb Văn học, Hà Nội 11 Đinh Xuân Lâm chủ biên, Nguyễn Văn Khánh, Nguyễn Đình Lễ, 2003, Đại cương lịch sử Việt Nam tập III, Nxb Giáo dục 12 Phạm Thị Loan, 2012, Thế giới nghệ thuật hồi kí “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Khóa luận tốt nghiệp đại học, trường Đại Học Sư phạm Hà Nội 13 Phương Lựu chủ biên, 2006, Lí luận văn học, Nxb Giáo dục, Hà Nội 14 Lã Thị Bắc Lý, 2006, Giáo trình văn học trẻ em, Nxb Đại học Sư phạm 15 Nguyễn Đăng Mạnh, 1988, Nguyên Hồng - Thân nghiệp, Nxb Hải Phòng 48 16 Nguyễn Đăng Mạnh, Thương tiếc nhà văn Nguyên Hồng, Báo Nhân dân, số 16, tháng 5/1982 17 Nguyễn Ánh Ngân tuyển chọn – biên soạn, 2002, Nguyên Hồng – Tấm lòng qua trang viết, Nxb Văn hóa – Thơng tin 18 Thao Nguyễn tuyển chọn – biên soạn, 11/2013, Nguyên Hồng – Quằn bút, cạn máu tầng lớp cần lao, Nxb Văn hóa – Thơng tin 19 Vũ Ngọc Phan, 2005, Nguyên Hồng, in Nhà văn đại, 4, tập 3, Nxb Vĩnh Thịnh 20 Hoàng Phê chủ biên, 2005, Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng, Trung tâm Từ điển học 21 Tham luận nhà văn Đình Kính hội thảo “Nhà văn Nguyên Hồng – Cuộc đời nghiệp văn chương” vào ngày 02/11/2013, thành phố Hải Phòng 22 Hồng Thị Thơ, 2015, Khơng gian nghệ thuật tiểu thuyết “Bỉ vỏ” Nguyên Hồng Khóa luận tốt nghiệp, trường Đại học Sư phạm Hà Nội 23 Lê Thị Lệ Thủy, 2016, Hồi ký văn học của nhà văn Việt Nam đại – Nhìn từ góc độ thể loại Luận án tiến sĩ văn học, trường Đại học Khoa học xã hội Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội 49 ... tìm hiểu đề tài Kí ức tuổi thơ hồi kí Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Mục đích nghiên cứu - Tìm hiểu kí ức, kỉ niệm thời ấu thơ nhà văn qua tác phẩm Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Đối tượng phạm... Nam 10 Hồi kí Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng 15 Chương 19 NHỮNG NGÀY THƠ ẤU – CUỐN HỒI KÍ VỀ TUỔI THƠ 19 Bối cảnh xã hội với tuổi thơ Nguyên Hồng 19... Những thơ ấu khơng tác phẩm dành cho người lớn mà trẻ em đọc say mê 18 Chương NHỮNG NGÀY THƠ ẤU – CUỐN HỒI KÍ VỀ TUỔI THƠ Bối cảnh xã hội với tuổi thơ Nguyên Hồng Những ngày thơ ấu viết tuổi - Xem thêm -Xem thêm Kí ức tuổi thơ trong hồi kí những ngày thơ ấu của nguyên hồng , Tác phẩm Những Ngày Thơ Ấu của tác giả Nguyên Hồng thuộc thể loại văn học Việt Nam, đã hoàn thành được đăng tải tại mời các bạn đọc truyện miễn thiệu ngắnTác phẩm mở đầu bằng hình ảnh một gia đình bất hạnh. Cha mẹ cậu bé Hồng lấy nhau do “bài tính” của hai gia đình. Giữa họ, trước và sau khi kết hôn miễn cưỡng, không hề có tình yêu. Một gia đình như vậy là nấm mồ chôn sống hai con người mà tội tình nhất là người phụ nữ. Đứa con Hồng chỉ là “kết quả” của một đêm nằm chung miễn cưỡng nhằm thực hiện mục đích “nối dõi tông đường” mà dòng họ yêu chí mẹ Hồng còn có một đứa con riêng với cai H. tên hạnh phúc và không lối thoát, người đàn ông mau chóng trở thành một kẻ nghiện rượu, rốt cuộc “bán linh hồn cho nàng tiên nâu”, sống cũng như chết. Một đau khổ vô cùng tận dồn hết lên người đàn bà tràn đầy sinh khát khao hạnh phúc như vậy nhưng nét đặc trưng của người đàn bà tên nàng là Lộc vẫn là đức hạnh cao đẹp. Không yêu chồng nhưng chị vẫn ứa nước mắt khi thấy chồng “ôm ngực ho và rũ rượi nhổ”. Chị cắn răng chịu đựng bao cay đắng, không nói một lời oán trong lòng chị lại có người đàn ông khác. Khi chồng chết, chị phải bỏ đi tha hương cầu thực vào Thanh Hóa để kiếm tiền trả nợ, rồi lại mang thai với người đàn ông khác và bị họ hàng gán cho cái tội “chưa đoạn tang chồng đã chửa đẻ với người khác”Hồng là một đứa bé thông minh, lanh lợi, tâm hồn trong sáng và nhạy cảm nhưng lớn lên trong một gia đình bất hạnh và đang bị cả cuộc đời vùi dập và sỉ nhục, kêu lên nỗi thèm khát mẹ và cầu cứu mẹ giúp mình “Giá ai cho tôi một xu nhỉ? Chỉ một xu thôi! Để tôi mua xôi hay bánh khúc. Vừa đi vừa cắn, ngon xiết bao! Không! Không ai cho tôi cả, vì người ta có phải mẹ tôi đâu!”. Để có thể sống được, cậu phải tự rèn luyện mình thành một “chuyên gia đánh đáo ăn tiền”. Cậu bị họ hàng bỏ mặc cho đói rét thảm thương, bị đánh đập, và không gì làm tâm hồn cậu đau đớn bằng khi cậu bị sỉ nhục “Hồng ơi, bố mày chết đi, nhưng còn mẹ mày nó dạy mày. Cầm bằng mẹ mày đánh đĩ hay theo giai bỏ mày lêu lổng thì đã có chúng tao!”.Cậu bé này còn bị những cực hình ở nhà trường. Ông thầy, vốn mang thái độ khinh thị với đứa trẻ “đầu đường xó chợ”, một lần thấy cậu bé Hồng nói “kệ xác mày” với thằng bạn ngồi cạnh, lại tưởng là nói mình. Thế là ông ta thượng cẳng chân hạ cẳng tay đánh đập và chửi mắng cậu vô cùng tàn nhẫn. Sau đó ông bắt cậu quỳ ở góc lớp hết ngày này sang ngày khác, đến nỗi cậu bé đau đầu gối hết chịu nổi. Ngày đăng 28/04/2016, 1103 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng MỞ ĐẦU chọn đề tài Nguyên Hồng nhà văn lớn văn học Việt Nam Ông sinh lớn lên hoàn cảnh khó khăn nên điều kiện học lên cao Ông sống gắn bó với lớp người khổ Văn Nguyên Hồng thấm đẫm thở sống, gần gũi với sống hàng ngày Những tác phẩm Nguyên Hồng gần gũi với tầng lớp, đặc biệt tầng lớp bình dân Cũng giống người ông, sáng tác Nguyên Hồng giàu cảm xúc, có sức truyền tải cao Hồi ký Những ngày thơ ấu tác phẩm đặc sắc Tuy nhiên từ trước đến tác phẩm chưa quan tâm nghiên cứu kĩ lưỡng Việc nghiên cứu Những ngày thơ ấu giúp hiểu rõ đời người nhà văn Nguyên có nhìn đắn sáng tác ông Đó lí người viết chọn hồi lý Những ngày thơ ấu đối tượng cho niên luận qua niên luận này, người viết xin đưa cách tiếp cận tác phẩm Những ngày thơ ấu góc độ đặc sắc nội dung nghệ thuật II Lịch sử nghiên cứu vấn đề Từ trước đến nay, có nhiều nghiên cứu Nguyên Hồng sáng tác ông Tuy nhiên, lại có nghiên cứu hồi ký Những ngày thơ ký nhắc đến “điểm xuyết” số công trình nghiên cứu Dưới đây, người viết xin phép trích dẫn số đánh giá nhà nghiên cứu hồi ký Nhà nghiên cứu văn học Phan Cự Đệ lời giới thiệu Tuyển tập Nguyên Hồng nhận xét “Những ngày thơ ấu lời tâm thiết tha, thầm kín, Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng hồi ức “tôi” đau khổ tự trình bày đời riêng tư lên trang giấy cách chân thành,tin cậy” Bùi Hiển Nhớ đồng nghiệp viết “Những ngày thơ ấu khát khao ghi liền mạch nối liền tâm …, viết cho mình, viết để giải thoát khỏi tất nỗi ám ảnh nặng nề, oán hờn cay đắng tất xót thương , quằn quại cứa lòng lưỡi dao sắc nhọn” Sau này, tác Nguyễn Đăng Điệp , Huy Cận , vào thể hồi ký cách viết hồi ký Nguyên Hồng có phân tích cụ thể Nhưng hồi ký Những ngày thơ ấu dừng lại việc tác giả sử dụng làm dẫn chứng Đáng ý viết Đặc sắc hồi ký Nguyên Hồng Nguyễn Đăng Điệp Ông nhận thấy “Nguyên Hồng có cách viết hồi ký riêng ông Nhà văn không tái kiện theo kiểu biên niên khô cứng mà kiện, biến cố, ông tập trung vào điểm yếu, sinh động để xứng đáng với linh khí thời vãng Cái mà Nguyên Hồng quan tâm để thể cách xác tâm trạng thời khắc khó quên ấy.” Từ nhận xét, đánh giá nhà nghiên cứu, niên luận sâu vào việc tìm hiểu “Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu” nhà văn Nguyên Hồng III Phương pháp nghiên cứu pháp khảo sát pháp miêu tả-phân tích pháp so sánh Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng pháp tổng hợp cục Ngoài hai phần mở đầu tổng kết, niên luận chia thành ba chương Chương một Khái quát chung tác giả tác phẩm Chương hai Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu Chương ba So sánh hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng với số hồi ký khác Chương Một KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM giả Nguyên Hồng sử cá nhân 1918-1982 Tên thật Nguyên Hồng Nguyễn Nguyên Hồng, sinh ngày tháng 11 năm 1918 thành phố Nam Định, gia đình theo đạo Thiên Chúa từ nhiều đời Năm mười hai tuổi, bố Nguyên Hồng chủ yếu sống với bà nội mẹ Đã có lúc mẹ Nguyên Hồng phải vú, sau bà bước sáu tuổi,Nguyên Hồng phải học, từ giã quê hương người bà mộ đạo, mẹ bố dượng sinh sống xóm Cấm, Hải Phòng Tại Nguyên Hồng trở thành Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng cậu giáo tư trẻ nhỏ em lao động Ngay từ nhỏ, Nguyên Hồng sống hòa đồng với đời người lao động nghèo phố thị, lại sớm tiếp xúc với sách báo tiến thời kỳ Mặt trận Bình dân Do vậy, Nguyên Hồng sớm thấy tăm tối bất công ngột ngạt xã hội thực dân, thuộc địa Hải Phòng Trong thời gian Hải Phòng, Nguyên Hồng gặp Thế Lữ 1935 Từ đó, Nguyên Hồng nuôi ước vọng vào đường văn học Năm 1936, Nguyên Hồng in truyện ngắn đầu tay tờ Tiểu thuyết thứ bảy Từ đó, Nguyên Hồng củng cố tâm theo đường văn chương Chính nhà ổ chuột khu lao động xóm Cấm Hải Phòng, Nguyên Hồng bắt tay vào viết trang Bỉ vỏ Những ngày thơ ấu Tác phẩm Bỉ vỏ in dần báo nhận giải thưởng “Tự lực văn đoàn” 1937_giải thưởng văn đoàn Ngoài sách bào tiến bộ, Hải Phòng, Nguyên Hồng tiếp xúc với số đảng viên cộng sản hoạt động Hải Phòng, có đồng chí Tô Hiệu 1939 Bí thư Thành ủy lúc Nguyên Hồng ngày tham gia tích cực hoạt động xã hội Đảng cộng sản Đông Dương chủ trương thời ký Mặt trận Dân chủ Ngày 29-9-1939, Nguyên Hồng bí mật thám Pháp Hải Phòng, bị kết án sáu tháng tù giam, bị đày trại Bắc Mê Hà Giang bị quản thúc Nam Định, Hải Phòng Thời kỳ này, tập Qua tối Cuộc sống Nguyên Hồng mắt bạn đọc thể bước chuyển biến tư tưởng phong cách nghệ thuật tác giả Những năm tiếp theo, Nguyên Hồng tích cực tham gia phong trào cách mạng Năm 1948, Nguyên Hồng kết nạp vào Đảng cộng sản Đông Dương nay Đảng cộng sản Việt Nam Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Năm 1954, Nguyên Hồng gia đình Hà Nội, ông công tác Hội Văn nghệ Việt Nam Năm 1957, Hội nhà văn Việt Nam thành lập , ông làm thư ký tòa soạn báo Văn Hội nhà văn Nguyễn Công Hoan , Chủ tịch Hội làm chủ nhiệm Năm 1958, Nguyên Hồng thực tế nhà máy Ximăng Hải Phòng Ông bắt đầu viết Sóng gầm, tập đầu tiểu thuyết dài bốn tập Cửa biển Năm 1962, ông gia đình trở lại sống Yên Thế-Nhã Nam nay xã Quang Tiến, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang cho đên cuối đời Nguyên Hồng ngày 2-5-1982 hoàn thành tập Hai Núi rừng Yên Thế Nhà văn Nguyên Hồng truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1966 , ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa 2, người thầy trực tiếp dìu dắt nhiều hệ học trò vào đường sáng tạo văn học Tác phẩm văn học • • • Bỉ vỏ tiểu thuyết, 1938 Bảy Hựu truyện ngắn, 1941; Những ngày thơ ấu hồi ký, đăng báo lần đầu năm 1938, xuất năm • • • • • • • • • • 1940; Qua tối truyện, 1942; Cuộc sống tiểu thuyết, 1942, Quán nải tiểu thuyết, 1943; Đàn chim non tiểu thuyết, 1943; Hơi thở tàn tiểu thuyết, 1943; Hai dòng sữa truyện ngắn, 1943; Vực thẳm truyện vừa, 1944; Miếng bánh truyện ngắn, 1945; Ngọn lửa truyện vừa, 1945; Địa ngục lò lửa truyện ngắn, 1946- 1961; Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng • • • • • • • • • • • • • • • • • • Đất nước yêu dấu ký, 1949; Đêm giải phóng truyện vừa, 1951; Giữ thóc truyện vừa, 1955; Giọt máu truyện ngắn, 1956; Trời xanh thơ, 1960 Sóng gầm tiểu thuyết, 196l; Sức sống ngòi bút tạp văn, 1963; Cơn bão đến tiểu thuyết, 1963; Bước đường viết văn hồi ký, 197l; Cháu gái người võ họ Hoa truyện thiếu nhi, 1972, Thời kỳ đen tối tiểu thuyết, 1973; Một tuổi thơ văn hồi ký, 1973; Sông núi quê hương thơ, 1973; Khi đứa đời tiểu thuyết, 1976; Những nhân vật sống với hồi ký, 1978; Thù nhà nợ nước tập I, tiểu thuyết Núi rừng Yên Thế, 1981; Núi rừng Yên Thế tiểu thuyết, tập II, 1993; Tuyển tập Nguyên Hồng 3 tập Tập I 1983, Tập II 1984, Tập III 1985 II Hồi ký “Những ngày thơ ấu” loại hồi ký Hồi ký thể loại phát triển sớm, có nguồn gốc từ thời cổ đại Hy Lạp, ghi chép Kxênophôn Xocrát “các hành quân người Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Hy Lạp thế kỷ V trước CN dẫn theo lời Lê Bá Hán-Trần Đình Sử Riêng Việt Nam, hồi ký phát triển trở thành thể loại ý thời gian gần Cùng với phát triển thể hồi ký, khái niệm hồi ký đời nhiều người biết đến Nhóm tác giả Lê Bá Hán-Trần Đình Sử-Nguyễn Khắc Phi Từ điển thuật ngữ văn học đưa khái niệm “Hồi ký thể loại thuộc loại hình ký, kể lại biến cố xảy khứ mà tác giả người tham dự chứng kiến Xét phương diện quan hệ tác giả với kiện ghi lại tính xác kiện, góc độ phương thức diễn đạt, hồi ký có nhiều chỗ gần nhật ký Còn phương diện tư liệu, tính xác thực hư cấu hồi ký lại gần với văn xuôi lịch sử , tiểu sử khoa học” Nhưng khác với sử gia “người viết hồi ký quan tâm đến thực khứ tưởng tượng , hồi ức riêng, trực tiếp mình” Thế giới biết đến hồi ký công nương Anh Diana, tổng thống Mỹ Kenerdy, ngoại trưởng Mỹ Hilary Clinton… Ở Việt Nam, số tác phẩm hồi ký xuất sắc tiêu biểu Đời viết văn Nguyễn Công Hoan, Thời niên thiếu Đặng Thai Mai, Cỏ dại, Cát bụi chân Tô Hoài, Nhớ lại thời Tố Hữu ký Những ngày thơ ấu Hồi ký Những ngày thơ ấu đời năm 1938, đăng dần báo Ngày Tự lực văn đoàn từ số 134 ngày 29 tháng 10 năm 1938 Với tập hồi ký này,Nguyên Hồng xem người mở cho thể loại văn học đại Vũ Ngọc Phan đánh giá cao tác phẩm Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng cho Lối tự truyện Anh, Mĩ, Nga thịnh hành Việt Nam ta viết cho dũng cảm Hồi ký Những ngày thơ ấu gồm chín chương • • • • • • • • • Chương 1 Tiếng kèn Chương 2 Chúa thương xót chúng Chương 3 Trụy lạc Chương 4Trong lòng mẹ Chương 5 Đêm Nô-en Chương 6 Trong đêm đông Chương 7Đồng xu Chương 8 Sa ngã Chương 9 Một bước ngăn Chương hai ĐẶC SẮC HỒI KÝ NHỮNG NGÀY THƠ ẤU thuyết Hồi ký Những ngày thơ ấu “một tự truyện phô bày từ chân tơ kẽ tóc buổi thiếu thời long đong tác giả” Trên giới tác giả viết tự truyện thân Ở Việt Nam, số nhà văn đương thời,cũng có không người nói “Đó Nguyễn Tuân Nhưng Nguyễn Tuân thoảng cho ta biết anh chàng Tuân mẩu vụn Cái lối lối cho độc giả “ăn giò dè” , làm cho người ta có cáu bực bực đứa trẻ vú già bón cơm miếng giò mà ăn tý tẹo với thìa cơm miệng có “cảm tưởng giò” chẳng làm có thơm ngon miếng thịt giã nhỏ Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Thiết Can cho ta biết cách kín đáo tên Đông tập Dã tràng , tập văn chưa dám mang rõ hẳn danh tự truyện.” Viết tự truyện chưa điều dễ, đặc biệt nước ta Người viêt phải trút bỏ hết tất thành kiến xã hội, phải biết vượt lên dư luận, phải biết dẹp bỏ huyênh hoang để viết chân thật Nhà văn Nguyên Hồng làm điều Nguyên Hồng viết hồi ký Những ngày thơ ấu tất lòng Tự truyện viết chân thật; chân thật nói gia đình đời Tuy nhiên, riêng tính chân thật chưa đủ làm nên sức hấp dẫn, lôi với độc giả Một sách liệt kê kiện đời dù có thành thật đến đâu khó gây sức hút với người đọc Điều quan trọng cách mà nhà văn thể tính chân thật Trong hồi ký Những ngày thơ ấu, Nguyên Hồng truyền cảm xúc, tâm trạng vào ngòi bút, làm cho kiện không khô khan mà sống động thấm đẫm cảm xúc người viết Bên cạnh đó, Nguyên Hồng sử dụng thủ pháp nghệ thuật đặc sắc để tái cách hoàn chỉnh sống động năm tháng tuổi thơ Người đọc đọc Những ngày thơ ấu không hiểu thêm tuổi thơ mà thấy người nhà văn Đồng thời, người đọc có nhìn tổng quan người thời đại mà nhà văn sống Rõ ràng, vượt lên tính chất tự truyện , Những ngày thơ ấu vẽ nên tranh sinh động rõ nét xã hội Việt Nam năm trước cách mạng tháng năm 1945 sắc nội dung Giá trị thực Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Hồi ức tuổi thơ vất vả, nghèo khó sáng nhà văn Nguyên Hồng Những ngày thơ ấu hồi ký ghi lại cách chân thực sống động năm tháng ấu thơ nhà văn Nguyên Hồng thông qua nhân vật ức ngày tháng nghèo khó , vất vả đỗi hồn nhiên, sáng cậu bé hiển lên trang chương tác phẩm, tác giả lại đưa người đọc đến chân trời tuổi thơ_ở có bà, có mẹ, có cậu, có bạn bè…Với chương hồi ức, kỷ niệm nỗi nhớ thương lại tranh xã hội trước cách mạng tháng năm 1945 Hồi kí Những ngày thơ ấu khắc họa lại hình ảnh xã hội thành thị tỉnh lẻ Việt Nam năm đầu kỉ XX Một xã hội cực, khốn khó tăm tối mối quan hệ gia đình, quan hệ xã hội bị chiết tỏa thành kiến nặng nề phản nhân văn Hình ảnh gia đình Hồng mối quan hệ xung quanh cậu bé Hồng hình ảnh thu nhỏ xã hội Việt Nam lúc a Sự tồn tệ nạn xấu xa xã hội Trong hồi ký, xã hội mà cậu bé Hồng sống đầy rẫy bất công, lễ giáo phong kiến nghiêm ngặt, lề thói khắc nghiệt Những lễ giáo bóp nghẹt sống, cướp quyền hưởng tự do, hưởng hạnh phúc người mà nạn nhân trực tiếp người mẹ Hồng Trong tác phẩm, người mẹ Hồng có hôn nhân không hạnh phúc Từ ngày làm dâu, 10 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Sự thành công việc miêu tả nội tâm nhân vật làm nên nét đặc sắc bật hồi ký Những ngày thơ ấu Thông qua việc miêu tả nội tâm nhân vật, nhà văn sâu khai thác quý vô hạn tâm hồn người; phân tích kỹ lưỡng biểu hiện, thay đổi tâm hồn đời sống tâm hồn người, khám phá bí mật bên giới bên người Từ đó, nhà văn có nhìn sâu sắc vào không dễ thấy người, đồng thời cho thấy lĩnh độc lập tâm hồn cao người viết Đặt bối cảnh văn học Việt Nam lúc giờ, tác phẩm tiểu thuyết nghèo nàn, hời hợt, nông bề ngoài, thiếu sâu sắc, dồi Những ngày thơ ấucủa Nguyên Hồng luồng gió mẻ cho văn học Việt Nam lúc Như Phan Cự Đệ nhận xét “trong tập hồi ký xúc động này, Nguyên Hồng lắng nghe âm vang sâu lắng tâm hồn, ghi nhận cảm giác tinh tế từ bên diễn tả chúng qua nhìn hồn nhiên, tươi sáng tuổi thơ khiến cho có cảm tưởng thú vị trở thời thơ ấu nhân loại” Đúng nhận xét, Nguyên Hồng sáng tạo hồi ký từ “gia công” nghệ thuật mà từ “những rung động cực điểm linh hồn trẻ dại” Thạch Lam, tuổi thơ đau khổ “tôi”tác giả Trong hồi ký Những ngày thơ ấu, nhân vật chân dung nội tâm Nội tâm nhân vật bộc lộ trực tiếp qua dòng văn miêu tả tâm trạng nhân vật, bộc lộ gián tiếp qua hình tượng thiên nhiên Tâm trạng nhân vật bao trùm chi tiết tác phẩm Nổi bật tác phẩm chân dung nhân vật “tôi”_tác giả Chín chương hồi ký tâm trạng khác nhà văn trước biến cố, kiện Nội tâm nhân vật Hồng miêu tả trực tiếp qua dòng văn đầy ắp cảm xúc ám ảnh khôn nguôi Đó tâm trạng đau khổ, phẫn uất nghe 24 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng bà cô nói lời không hay người mẹ “Chỉ thương mẹ căm tức mẹ lại sợ hãi thành kiến tàn ác mà xa lìa” Tình yêu thương với người mẹ cậu bé Hồng lên qua câu chữ, không chút giấu diếm Và tâm trạng phẫn uất đẩy lên cao Hồng nghe bà cô kể mẹ Cuộc trò chuyện với bà cô kỷ niệm quên nỗi đau uất nghẹn mà tuổi thơ Nguyên Hồng phải trải qua Đầu tiên, bà cô gợi ý cho bé Hồng vào thăm mẹ Nỗi nhớ mẹ đứa tre nhiều phen “rớt nước mắt” “thiếu thốn tình thương ấp ủ” lại khơi dậy Chú bé “im lặng cúi đầu không đáp.” Hồng nhận ý nghĩa cay độc giọng nói kịch bà thỏa mãn , bà cô tiếp tục cứa vào trái tim bé Hồng lời nói tàn nhẫn -Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có dạo trước đâu Nỗi đau chồng chất khiến Hồng nói lời nào, biết lặng thinh trước “hai mắt long lanh” bà cô Nguyên Hồng nhớ in cảm giác lúc đó “lòng thắt lại, khóe mắt cay cay” Dường im lặng Hồng làm bà cô khoái chí với trò đùa độc ác mình -Mày dại vào đi, tao chạy cho tiền tàu Vào bắt mợ mày may vá sắm sửa cho thăm em bé Đến lúc Hồng chịu đựng “Nước mắt ròng ròng rớt xuống hai bên mép chan hòa đầm đìa cằm cổ” Mọi đau khổ, phẫn uất dồn nén lâu vỡ òa giọt nước mắt đắng cay Hồng khóc cho thân phận tủi cực cho mình, khóc cho người mẹ đáng thương tội nghiệp Trong đoạn văn này, nội tâm Hồng bộc lộ cách trực tiếp “Chỉ 25 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng thương mẹ căm tức mẹ lại sợ hãi thành kiến tàn ác mà xa lìa anh em tôi” Dường chưa cho đủ, bà cô “tươi cười” kể cho bé nghe “mẹ ăn vận rách rưới, mặt mày xanh bủng, ngồi cho bú chợ ….”Hồng đau đớn trước lời nói tàn ác Những lời nói bà cô chì chiết, xoáy sâu vào nỗi đau cậu bé Nỗi đau bật lên thành tiếng “Giá cổ tục vật đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, vồ lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn thôi” Câu văn dồn dập, xô đẩy dâng trào dòng chảy cảm xúc Lòng căm phẫn cao độ Nguyên Hồng cụ thể hóa hình ảnh cụ thể, gợi cảm Nhịp văn dồn dập, gấp gáp tựa uất hận bé ngày tăng tiến Hồng muốn “cắn, nhai, nghiến” cách nát vụn hủ tục Ba động từ ba trạng thái phản ứng Hồng ngày dội để thể nỗi căm phẫn tới cực điểm, nỗi đau nguôi ngoai Đoạn văn ngắn diễn tả cách sâu sắc diễn biến nội tâm Hồng nói chuyện với bà ngôn ngữ giàu sức biểu cảm , lời văn tinh tế , Nguyên Hồng sâu vào giới nội tâm nhân vật, làm sống dậy ký ức Qua đó,người đọc cảm nhận tình yêu thương mẹ sâu sắc bé Hồng, bất công xã hội Từ đó, nhà văn Nguyên Hồng lên án, tố cáo xã hội phong kiến bất công tàn bạo_xã hội “bóp chết” tâm hồn non nớt, tàn phá quãng đời tuổi thơ, xã hội mà hạnh phúc dường điều xa xỉ Trong hồi ký “Những ngày thơ ấu”, nội tâm nhân vật bộc lộ gián tiếp qua thiên nhiên Thiên nhiên có đẹp, sáng có u sầu, buồn thảm Trong đoạn văn miêu tả tâm trạng thất vọng, cô đơn nhân vật Hồng, thiên nhiên hòa điệu nỗi đau mà nhân vật phải chịu đựng 26 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng “Tôi cảm giác tê lạnh mây lởm chởm ruộng cày vỡ thứ mờ mờ khói cỏ ủng nát lãnh lẽo phù sa”, thấy “vụn soi sáng bụi vành trăng, lại thấy bầu trời thủy tinh xanh phới, cảnh vật mơ hồ êm ả biển khơi chập chờn mênh mông” Song hành với tâm trạng cô đơn nhân vật Hồng đêm mùa đông giá lạnh hình ảnh thiên nhiên u tối “Bên , gió rít lên Đồng thời loạt tiếng rào rào ướt át dậy biến hoang vắng Những âm lạnh lẽo áy gợi trí tưởng tượng lùm cối xay mềm xô để thoát khỏi mặt cỏ lung bùng khóm cải hoa, thìa tơi bời vùng vẫy để cố vượt khỏi khoảng vườn chật hẹp, gai góc ứ bùn cống rãnh kia”Cái lạnh thiên nhiên giá lạnh tâm hồn cậu bé Hồng Hình ảnh “những khóm cải hoa, thìa tơi bời vùng vẫy để cố vượt khỏi khoảng vườn chật hẹp, gai góc ứ bùn cống rãnh kia” gợi nhớ đến hoàn cảnh Hồng lúc Hồng cố gắng vượt qua khỏi “đầm lầy” sống, vươn lên khỏi sống tăm tối Hình ảnh cho thấy tâm thay đổi sống nhân vật Bên cạnh hình ảnh thiên nhiên u ám hình ảnh thiên nhiên tươi sáng, thể niềm tin vào sống, niềm lạc quan yêu đời nhân vật “Mùa hè bắt đầu , với ánh nắng rực rỡ phấp phới cành óng ả mượt nõn chòm xoan xanh tươi hứa hẹn màu thẫm vừng hoa đỏ” Thời điểm lúc đó, Hồng bị thầy giáo phạt quỳ Tưởng chừng đòn roi thầy giáo kéo sụp đời Hồng Nhưng không, ngày tháng u tối đời ấy, Hồng nhìn thấy ánh nắng đời “Tức thác ánh nắng trời rào xuống Tôi có cảm giác trông thấy muôn vàn cánh hoa cánh bướm phấp phới đám bụi vàng bụi bạc ánh sáng ngời pha lê chói điện” Ánh nắng tươi mới, lạc quan thể niềm lạc quan, không 27 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng chịu nhẫn nhục cậu bé Hồng Ánh nắng xé tan u tối ngày tháng cực, kéo Hồng khỏi “khoảng vườn chật hẹp, gai góc ứ bùn cống rãnh kia” Tuy hình ảnh thiên nhiên xuất tác phẩm góp phần bào hiệu tương lai tươi sáng nhân vật Đó báo cho đời Nguyên Hồng Sau này, Nguyên Hồng đến với cách mạng nhà văn thực sớm tiếp thu ánh sáng lý tưởng Cộng sản thời kỳ Mặt trận đan chủ Nghệ thuật trần thuật Điểm nhìn trần thuật Hồi ký Những ngày thơ ấu trần thuật theo thứ đặc trưng thể loại trần thuật dòng cảm xúc , hồi ức thân tác giả nhà văn vừa nhân vật trung tâm vừa nhân vật trần thuật Mọi việc, diễn biến tác phẩm những việc diễn đời tác giả Bởi vậy, nhân vật “tôi” người nắm giữ chìa khóa mở kiện kể,là người dẫn chuyện cho tàu ký ức Hay nói cách khác, nhân vật “tôi” nhân vật trung tâm toàn hồi ký, việc nhìn qua lăng kính nhân vật “tôi” Nhân vật “tôi” hồi ký Những ngày thơ ấu tác giả_nhà văn Nguyên Hồng Trong hồi ký, người độc nhiều lần bắt gặp nhân vật gọi tên Hồng Việc tác giả sử dụng tên thật làm tên nhân vật tạo nên tin tưởng nơi người đọc -Hồng, lại cậu bảo -Hồng! Mấy hôm ăn cơm xong mày đâu -Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hóa với mợ mày không? 28 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Trong hồi ký Những ngày thơ ấu, Nguyên Hồng thể lối viết chân thực cảm động Một điểm bật làm nên đặc sắc cho hồi kí Nguyên Hồng tính chân thực Nhà nghiên cứu văn học Phan Cự Đệ lời giới thiệu Tuyển tập Nguyên Hồng tập 1 NXB văn học, Hà Nội, 1955 nhận xét “Những ngày thơ ấu lời tâm thiết tha, thầm kín, hồi ức “tôi” đau khổ tự trình bày đời riêng tư lên trang giấy cách chân thành, tin cậy” Chính tính chân thật nâng tầm hồi ký lên, trở nên bật Từ xưa tới nay, văn học Việt Nam tác phẩm hồi ký Tuy nhiên, tác phẩm nhiều có hư cấu Và người đọc thường lẫn lộn cho tiết thật chi tiết nhà văn sáng tạo Đọc hồi ký giống bước vào giới nhà văn tạo dựng nên Tuy nhiên, hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng, người đọc ngược dòng thời gian, trở lại năm tháng ấu thơ tác giả, sống nôi cực, nỗi đau mà tác giả trải qua Nguyên Hồng thành thực trang hồi ký Như Hà Minh Đức nhận xét, “Những ngày thơ ấu tập truyện chân thực cảm động cậu bé gia đình đáng thương” Nhà văn không ngần ngại thuật lại ngày tháng khó khăn đời Ngay từ đầu , Nguyên Hồng thành thật thú nhận “Hai thân lấy quen biết lâu mà thương yêu Chỉ hai bên cha mẹ , bên hoi muộn cháu có của; bên sợ nguy hiểm giữ gái đẹp đến nhà muốn cho người gái có chỗ nương tựa chắn, dòng họ trọng đãi may mắn có con” Vì thế, đọc lại Những ngày thơ ấu, Bùi Hiển không khỏi bất ngờ thành thật mà tác giả hồi ký thê Ông viết “Câu mở đầu thật bất ngờ khác thường, cú đấm thẳng Nó bào hiệu thành thật tàn nhẫn Không có chuyện phô phang dòng dõi đây, chuyện hoa nhòe 29 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng hoa sói xóa mờ bớt mờ góc cạnh coi không đẹp, không cao quý” Và không mở đầu tác phẩm, tính chân thật xuyên suốt hồi ký, trở thành điểm đặc sắc hút riêng cho Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng thành thật kể gia đình thành thật kể đời Từ cay đắng tủi cực mà chịu đựng trụy lạc mà sa vào Nguyên Hông không đánh hồng ký ức, không che giấu việc bố nghiện thuốc, mẹ bỏ hay thân đứa trẻ nghiện chơi đáo Với Nguyên Hồng, ký ức đáng trân trọng Hồi ký Những ngày thơ ấu trần thuật từ đôi mắt trẻ thơ,ngây thơ, chân thực dễ hiểu Giọng văn hồn nhiên hồi ký điểm tạo nên sức hút với độc giả Những câu hỏi ngô nghê cậu bé khiên mạch văn dãn sau hồi ức đắng cay Đoạn trò chuyện Hồng bà thể suy tư hồn nhiên đứa trẻ Đã lần bà vẫy lại, ôm vào lòng xoa đầu hỏi -Ai đẻ mày? Nhìn miếng bánh kẹo thơm phức giấy bóng xanh đỏ tay bà tôi, nũng nịu đáp -Bà đẻ Câu trả lời có phần ngô nghê Hồng khiến không độc giả bật cười Thế nhưng, đọc đến đó, có lẽ í tai ngơ rằng, câu hỏi bà câu trả lời Hồng chứa đựng nỗi bất an cho tương lai sóng gió Giọng điệu ngôn ngữ trần thuật 30 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Hồi ký Những ngày thơ ấu viết giọng điệu trữ tình sôi “Giọng điệu hiểu phạm trù tác phẩm văn chương thể thái độ, tình cảm , tư tưởng đạo đức thị hiếu thẩm mĩ nhà văn đối tượng phản ánh miêu tả ngữ điệu lời nói thông thường.” Khái niệm giọng điệu chủ yếu nói đến giọng điệu người trần thuật, người kể chuyện, vẻ riêng điễn đạt nhà văn thể việc khai thác, sử dụng phương tiện Hồi ký Những ngày thơ ấu nhà văn Nguyên Hồng viết giọng điệu “cuồn cuộn, sôi sục, mãnh liệt, hăm hở,đầy cảm xúc, dù kể việc, vẽ người hay tả cảnh” Hồi ký dòng tâm trạng nhà văn Nguyên Hồng ngày tháng thơ ấu đầy tủi cực, khó khăn, đắng cay tươi vui ẩn niềm lạc quan yêu đời Mỗi câu, chữ hồi ký viết lên cảm xúc , buồn vui ký ức giọng điệu biến đổi tùy theo tâm trạng nhân vật Có khi, giọng chua xót kể lạnh lung tàn nhẫn người cô, có giọng văn uất hận bị thầy giáo đánh đập, có giọng điệu xót xa, đau đớn nghĩ tủi cực mà mẹ phải gánh chịu… Giọng điệu hòa chung với “nhịp đập” nhà văn, làm nên trang văn thấm đẫm tình người, chan chứa cảm xúc Đoạn hồi ký nói ký ức lòng mẹ thể rõ giọng văn trữ tình nhà văn Nguyên Hồng Nhà văn đặt bé Hồng vào hoàn cảnh tâm trạng Đó việc bé Hồng gặp lại người mẹ bỏ sau tháng ngày xa cách Tưởng chừng, Hồng oán giận mẹ rời bỏ hai an hem Hồng thực tê lại Khi gặp lại mẹ lòng Hồng dâng tào cảm xúc nhớ thương, hạnh phúc , vui mừng Giọng văn hòa điệu nỗi lòng nhân vật Giọng văn hồi hộp, nghẹn ngào theo bước chân bé Hồng thấp thoáng thấy bóng hình 31 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng mẹ “Mợ ơi! Mợ ơi! Mợ ơi! ” Những thán từ dấu chấm than liên tục thể nỗi niềm cảm xúc trào dâng lòng Hồng Tiếng gọi mang theo thương nhớ, khắc khoải chờ mong đứa phải xa rời mẹ Và tình cảm vỡ òa người mẹ “cầm nón vẫy” Những giọt nước mắt vỡ òa cảm xúc chất chứa “Tôi òa lên khóc nức nở” Những câu văn mang theo hạnh phúc bên mẹ, tất tình thương đứa thơ với mẹ mình“Phải bé lại lăn vào lòng người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng người mẹ, để người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, gãi rôm sống lưng cho, thấy mẹ có êm dịu vô cùng” Bên cạnh giọng điệu, ngôn ngữ đặc điểm bật hồi ký Những ngày thơ ngữ hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng giản dị, mộc mạc tự nhiên dễ hiểu Đó lớp từ quen thuộc với tầng lớp bình dân, quen thuộc đời sống hàng ngữ tác phẩm mang thở sống , gần gũi người nhà văn Bên cạnh đó, ngôn ngữ tác phẩm giàu sức biểu cảm Dưới ngòi bút nhà văn, ngôn từ không chữ vô tri vô giác mà trở nên sống động, có linh hồn Mạch cảm xúc tuôn trào đầu bút thấm đẫm ngôn từ Cảm giác chữ xô đẩy dòng chảy ký ức tâm hồi ký Những ngày thơ ấu, nhà văn Nguyên Hồng nhiều lần sử dụng câu cảm than để bộc lộ cảm xúc Những câu văn thấm đẫm hồi ức cảm xúc, để lại nhiều ám ảnh cho người đọc -Cậu ơi! Cậu ơi! -Bà ! Đâu nào! -Mất bàn đèn 32 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng -Lạ thật ! Lạ thật! -Mợ mày nói lạ! Chương ba SO SÁNH HỒI KÝ NHỮNG NGÀY THƠ ẤU CỦA NGUYÊN HỒNG VỚI MỘT SỐ HỒI KÝ KHÁC Hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng “Thời thơ ấu” Maksim Gorki Trong hồi ký sau kể đời văn mình, Nguyên Hồng có cho biết thời trẻ trai lúc học thời kỳ Mặt trận dân chủ Đông Dương 19361939 ông có tiếp xúc đọc số tác phẩm qua tiếng Pháp, có tự truyện Thời thơ ấu Có lẽ,câu chuyện thời niên thiếu cậu bé Aliosa bút pháp tự tự truyện Thời thơ ấu hẳn nhiều ảnh hưởng đến tư nghệ thuật bút pháp Nguyên Hồng, số phận bất hạnh Aliosa cậu bé Hồng nhiều có nét gần gũi, “tạng” văn Nguyên Hồng có điểm tương đồng với Masim Gorky Cả hai tác phẩm dựng lại năm tháng ấu thơ hai nhà văn năm tháng gắn với kỷ niệm buồn Masim Gorki giống Nguyên Hồng,lớn lên môi trường người lao động Từ cha mất, 33 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng sống với gia đình ông bà ngoại, gia đình với nếp sống tiểu thị dân, tranh giành tiền bạc, dạy trẻ roi vọt Trong Thời thơ ấu, Gorki gọi quãng thời gian “ký ức truyện cổ tích hãi hùng”, phải sống lâu “một hố đen sâu hun hút” Nguyên Hồng sớm bươn trải kiếm sống, tiếp xúc với sống lam lũ, người khổ Từ trải nghiệm sống, hai nhà văn trưởng thành lên ngày, trở nên mạnh mẽ, tự tin hơn, sơm nhận thức giá trị văn học nghệ thuật, tư tưởng nhân văn phát triển tinh thần người xã hội Mặc dù phải trải qua năm tháng ấu thơ nghèo khổ, hắt hủi, bạc đãi tâm hồn hai nhà văn luon “tươi xanh,hồn hậu, thiết tha, tin vào lẽ công bình tương lai tốt đẹp” Tình yêu thương, niềm trắc ẩn trước thân phậm người điểm chung hai nhà văn sợi dây kết nối hai người hai thời đại khác Hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Thời thơ ấu Gorki có chung đặc điểm tính chân thật Bởi vậy, tiếp xúc với hai tác phẩm,người đọc hiểu thấu đời người hai nhà văn Hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng hồi ký Cỏ dại Tô Hoài Cả hai hồi ký có điểm chung kể tuổi thơ gắn với kỷ niệm buồn Nếu Hồng Những ngày thơ ấu phải chịu đựng tuổi thơ đầy cay đắng cu Bưởi Cỏ dại lại trải quan tuổi thơ lặng lẽ, buồn bã Nguyên Hồng Tô Hoài có cảm nhận cách sâu sắc tuổi thơ mình, từ đem đến cho độc giả nhìn toàn diện người, xã hội lúc Hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Cỏ dại Tô Hoài viết lối viết chân thực trần thuật từ đôi mắt trẻ thơ 34 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Hai nhà văn không che giấu đời minh Tuổi thơ hai nhà văn tái cách sinh động trang giấy Chính điều làm nên nét đặc sắc cho hai hồi ký Bên cạnh điểm chung, hai hồi ký có điểm khác cảm hứng chủ đạo Những ngày thơ ấu cảm hứng trữ tình cảm hứng chủ đạo Cỏ dại cảm hứng tả thực Do vậy,giọng văn có khác Giọng điệu hồi ký Nguyên Hồng giọng trữ tình sôi giọng điệu chủ đạo hồi ký Tô Hoài lại giọng điệu bình thản Sự khác xuất phát từ khác ký ức tuổi thơ khác phong cách nhà văn Nhưng khác mang đến điều mẻ, đặc sắc cho thể lọa hồi ký văn học Việt Nam 35 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng TỔNG KẾT Hồi ký Những ngày thơ ấu nhà văn Nguyên Hồng hồi ký đặc sắc văn học Việt Nam Cuốn hồi ký khắc họa lại tuổi thơ nghèo khó, tủi cực đỗi hồn nhiên, sáng nhà văn Nguyên Hồng Đồng thời, qua ký ức đứa trẻ, nhà văn vẽ nên tranh xã hội Việt Nam đương thời Qua đó, tác phẩm cho người đọc nhìn cụ thể sống động người xã hội Việt Nam năm trước cách mạng tháng tám năm 1945 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu không nằm xung đột mâu thuẫn gắt,những nhân vật có cá tính mạnh mẽ mà nằm tính chân thật, tính trữ tình lời văn, kiện kể Những hồi ức lên không tái kiện quan trọng đời nhà văn mà hết , mang theo tâm trạng cảm xúc Đó điểm lôi hồi ký Những ngày thơ ấu nhà văn Nguyên Hồng Với giá trị đạt được, hồi ký Những ngày thơ ấu xứng đáng tác phẩm mở đường cho thể loại hồi ký Việt Nam tác phẩm hồi ký xuất sắc nhất, có sức sống lâu bền văn học nước nhà 36 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng TÀI LIỆU THAM KHẢO Cự Đệ 1995, Tuyển tập Nguyên Hồng, tập 1, NXB Văn học , Hà Nội Phan Cự Đệ 1995, Tuyển tập Nguyên Hồng, tập 2, NXB Văn học , Hà Nội Đăng Điệp 2002,Giọng điệu thơ trữ tình,NXB Văn học,Hà Nội Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi 1992, Từ điển thuật ngữ Văn học, NXB Giáo dục, Hà Nội Thị Hiền 2008 Hai phong cách hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Cỏ dại Tô Hoài, luận văn thạc sĩ Ngữ Văn, Đại học Vinh Bạch Văn Hợp 2011Phong cách nghệ thuật Nguyên Hồng ,NXB Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 37 Đặc sắc hồi ký “Những ngày thơ ấu” Nguyên Hồng Thị Phương 2012, Giáo trình văn học Nga, NXB Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh Thị Loan 2011,Thế giới nghệ thuật Hồi ký Những ngày thơ ấu, khóa luận tốt nghiệp, trường Đại học Sư phạm Hà Nội Đăng Mạnh 1988, Nguyên Hồng-Con người nghiệp , NXB Hải Phong Hoài 1995, Những gương mặt,NXB Hội nhà văn Thi 2003 , Giọt lệ lớn đoàn tàu chợ,Nguyên Hồng_Về tác gia tác phẩm , NXB Giáo dục, Hà Nội 12 Hà Minh Đức 2007, Tô Hoài, đời văn tác phẩm,NXB Giáo dục ,Hà Nội 38 [...]... ơi! Cậu ơi! -Bà ơi ! Đâu nào! -Mất bàn đèn rồi 32 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng -Lạ thật ! Lạ thật! -Mợ mày nói lạ! Chương ba SO SÁNH HỒI KÝ NHỮNG NGÀY THƠ ẤU CỦA NGUYÊN HỒNG VỚI MỘT SỐ HỒI KÝ KHÁC Hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng và “Thời thơ ấu của Maksim Gorki Trong những hồi ký về sau kể về đời văn của mình, Nguyên Hồng có cho biết thời trẻ trai lúc còn đi học và... ức tuổi thơ cũng như sự khác nhau trong phong cách mỗi nhà văn Nhưng chính sự khác nhau này mang đến những điều mới mẻ, đặc sắc cho thể lọa hồi ký trong nền văn học Việt Nam 35 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng TỔNG KẾT Hồi ký Những ngày thơ ấu của nhà văn Nguyên Hồng là một trong những cuốn hồi ký đặc sắc nhất của nền văn học Việt Nam Cuốn hồi ký đã khắc họa lại được một tuổi thơ nghèo... sắc hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng Trong hồi ký Những ngày thơ ấu, Nguyên Hồng đã thể hiện một lối viết rất chân thực và cảm động Một trong những điểm nổi bật làm nên sự đặc sắc cho hồi kí của Nguyên Hồng đó chính là tính chân thực Nhà nghiên cứu văn học Phan Cự Đệ trong lời giới thiệu Tuyển tập Nguyên Hồng tập 1 NXB văn học, Hà Nội, 1955 nhận xét Những ngày thơ ấu là những lời tâm... nhận một cách sâu sắc về tuổi thơ của mình, từ đó đem đến cho độc giả một cái nhìn toàn diện về con người, xã hội lúc bấy giờ Hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng và Cỏ dại của Tô Hoài đều được viết bằng một lối viết rất chân thực và đều được trần thuật từ đôi mắt trẻ thơ 34 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng Hai nhà văn đều không che giấu cuộc đời minh Tuổi thơ của hai nhà văn đều... thêm trong sâu thẳm của nhà văn nhân đạo này nhữn tâm 20 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng tư rất riêng” Như nhà văn Thạch Lam đã nhận xét cuốn hồi ký là những rung động cực điểm của một tâm hồn trẻ dại Nghệ thuật xây dựng nhân vật Hệ thống nhân vật Thế giới nhân vật trong hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng là thế giới của những người cùng khổ, những người thuộc loại... hiểu thấu hơn về cuộc đời và con người hai nhà văn Hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng và hồi ký Cỏ dại của Tô Hoài Cả hai cuốn hồi ký đều có điểm chung đó chính là kể về một tuổi thơ gắn với những kỷ niệm buồn Nếu như Hồng trong Những ngày thơ ấu phải chịu đựng một tuổi thơ đầy cay đắng thì cu Bưởi trong Cỏ dại lại trải quan một tuổi thơ lặng lẽ, buồn bã Nguyên Hồng và Tô Hoài đều có những. .. nói mãi với gia đình những tình cảm thống thiết của ông.” Trong hồi ký Những ngày thơ ấu, Nguyên Hồng thể hiện sự thấu hiểu và đồng cảm với người mẹ, người bà…Sự thấu hiểu đó xuyên xuyết toàn bộ sự nghiệp sáng tác của Nguyên Hồng Những ngày thơ ấu ghi lại những nỗi khổ điển hình của những người cùng khổ , đại điện cho tầng lớp cần lao trong xã hội Đó là hình ảnh đứa bé Hồng với tuổi thơ lam lũ, vất vả... Trên những dòng chữ ấy lấp lánh ánh lửa nồng ấm, và sau đó là “giọt lệ lớn” của một trái tim dễ xúc động 3 Đặc sắc nghệ thuật Một đặc điểm nổi bật và cũng là đặc điểm làm nên đặc sắc hồi ký Nguyên Hồng chính là tính trữ tình Đặc điểm này bao phủ lên nghệ thuật hồi ký Nguyên Hồng , trở thành sợi dây đỏ xuyên suốt hồi ký Những ngày thơ ấu Tính trữ tình trong văn Nguyên Hồng cũng thể hiện con người Nguyên. .. vật Những ngày thơ ấu là một cuốn hồi ký tâm trạng bởi vậy nhân vật trong tác phẩm thường có diễn biến nội tâm phức tạp Khi đọc tác phẩm, người đọc ít khi bắt gặp những đoạn đối thoại, những đoạn kể lại hành động của nhân vật mà phần nhiều trong tác phẩm này là những dòng tâm trạng của tác giả khi nhớ lại những thời khắc khác nhau trong quãng đời thơ ấu của mình 23 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu của. .. ra Đọc những cuốn hồi ký đó cũng giống như bước vào một thế giới do nhà văn tạo dựng nên Tuy nhiên, đối với hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng, người đọc như ngược dòng thời gian, trở lại những năm tháng ấu thơ của tác giả, sống cùng những nôi cơ cực, nỗi đau mà tác giả đã trải qua Nguyên Hồng đã rất thành thực trong từng trang hồi ký Như Hà Minh Đức đã từng nhận xét, Những ngày thơ ấu là tập ... 32 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng -Lạ thật ! Lạ thật! -Mợ mày nói lạ! Chương ba SO SÁNH HỒI KÝ NHỮNG NGÀY THƠ ẤU CỦA NGUYÊN HỒNG VỚI MỘT SỐ HỒI KÝ KHÁC Hồi ký Những ngày thơ. .. thời khắc khác quãng đời thơ ấu 23 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Sự thành công việc miêu tả nội tâm nhân vật làm nên nét đặc sắc bật hồi ký Những ngày thơ ấu Thông qua việc miêu... đọc -Hồng, lại cậu bảo -Hồng! Mấy hôm ăn cơm xong mày đâu -Hồng ! Mày có muốn vào Thanh Hóa với mợ mày không? 28 Đặc sắc hồi ký Những ngày thơ ấu Nguyên Hồng Trong hồi ký Những ngày thơ ấu, Nguyên - Xem thêm -Xem thêm Niên luận Đặc sắc hồi kí Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng, Niên luận Đặc sắc hồi kí Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng,

những ngày thơ ấu chương 4